Większość pism w postępowaniu sądowym, zwłaszcza tych wszczynających postępowanie, podlega opłacie sądowej. Opłatę ta powinna być uiszczona przy wniesieniu pisma.
Strona może liczyć na zwrot całej uiszczonej opłaty jeżeli:
- pismo zostało zwrócone ze względu na braki formalne
- pismo zostało odrzucone przez sąd lub cofnięte przez stronę, pod warunkiem jednak, że odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia
- sąd uwzględnił w całości zażalenie na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną albo aresztem, zamiany grzywny na areszt albo w przedmiocie przymusowego sprowadzenia
- sąd uwzględnił w całości zażalenie na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu lub tłumaczowi
- sąd uwzględnił apelację, zażalenie, skargę kasacyjną z powodu oczywistego naruszenia prawa
- sąd odwoławczy lub Sąd Najwyższy stwierdzi oczywiste naruszenie prawa
- sąd uwzględni skargę na orzeczenie referendarza sądowego w sprawie, w której postępowanie wszczęto z urzędu, a w pozostałych sprawach tylko w razie uwzględnienia skargi z powodu oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenia tego naruszenia przez sąd
- zostanie uwzględniona skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
- pozew o rozwód lub separację lub wniosek o separację zostanie cofnięty w skutek pojednania się stron w czasie postępowania przed sądem pierwszej instancji
Trzy czwarte uiszczonej opłaty sąd zwraca od:
- pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji, jeżeli w toku postępowania sądowego zawarto ugodę przed mediatorem
- skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nieprzyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy
- pozwu w postępowaniu upominawczym, jeżeli uprawomocnił się nakaz zapłaty
- pozwu w europejskim postępowaniu nakazowym, jeżeli uprawomocnił się europejski nakaz zapłaty
Strona może liczyć na zwrot połowy uiszczonej opłaty od:
- pisma cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana
- pozwu o rozwód lub separację w razie orzeczenia rozwodu lub separacji na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie - po uprawomocnieniu się wyroku
- pozwu o rozwód lub separację w przypadku pojednania się stron przed sądem drugiej instancji (przed zakończeniem postępowania apelacyjnego)
- pisma wszczynającego postępowanie w instancji, w której sprawa zakończyła się zawarciem ugody sądowej
Jeżeli strona, przy wnoszeniu pisma, uiści opłatę wyższą niż wymagana przez przepisy prawa to sąd z urzędu zwróci różnicę między opłatą pobraną a opłatą należną.
Opłatę zwraca sąd, który ją pobrał, a w przypadku gdy opłatę pobierał notariusz - sąd, który rozpoznawał wniosek. Roszczenie strony o zwrot opłaty sądowej przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia powstania tego roszczenia.
Powyższe zasady zwrotu opłaty sądowej określone są w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 1025).
Stan prawny na dzień 12.08.2014 r.
