Jestem z bratem spadkobierczynią po mamie. W skład spadku wchodzi mieszkanie. Brat w tym mieszkaniu zamieszkuje. Chciałam załatwić sprawę zniesienia współwłasności polubownie, ale brat mnie ignorował. Złożyłam sprawę o dział spadku w sądzie. Ani ja, ani brat nie mamy środków na spłatę drugiego dlatego jedyny możliwi sposób działu to sprzedaż mieszkania i podział kwoty uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy nas. Po złożeniu wniosku w sądzie brat zaproponował mi sprzedaż mieszkania i podzielenie się kwotą uzyskaną ze sprzedaży pomiędzy nas. Ma już kupca, który chce zapłacić wielce atrakcyjną kwotę za mieszkanie.
Czy mogę wycofać wniosek z sądu i sprzedać mieszkanie razem z bratem?
Ania
Szanowna Pani,
postępowanie o dział spadku to postępowanie nieprocesowe. W tym postępowaniu, stosownie do art. 13 § 2 kpc, przepisy o procesie stosuje się odpowiednio, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Jak wskazuje art. 512 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym.
W myśl § 2, cofnięcie wniosku o wszczęcie postępowania jest bezskuteczne w sprawie, której wszczęcie mogło nastąpić z urzędu.
Postępowanie o dział spadku nie może być wszczęte przez sąd z urzędu – zawsze jest wszczynane wyłącznie na wniosek spadkobiercy lub innej osoby uprawnionej. Dlatego też wnioskodawca może wycofać wniosek. Jeżeli następuje to po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie to sąd wezwie uczestników do wskazania czy sprzeciwiają się czy też nie sprzeciwiają się wycofaniu wniosku.
Jeżeli wnioskodawca cofnie wniosek o dział spadku przed rozpoczęciem posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie lub cofnie wniosek po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie a pozostali uczestnicy nie sprzeciwią się cofnięciu wniosku to sąd umorzy postępowanie.
Warto dodać, że cofnięcie wniosku w postępowaniu nieprocesowym podlega kontroli sądu według odpowiednio (art. 13 § 2 kpc) stosowanych kryteriów z art. 203 § 4 k.p.c. (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r., sygn.. akt II CKN 155/01, LEX nr 1211328). Oznacza to, że
sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie wniosku o dział spadku, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
Wskażę również, że samo wszczęcie postępowania o dział spadku nie jest przeszkodą do sprzedaży mieszkania wchodzącego w skład spadku. Jeżeli mieszkanie zostanie sprzedane to postępowanie o dział spadku stanie się bezprzedmiotowe, chyba że w skład spadku wchodzą jakieś inne przedmioty majątkowe (sądowy dział spadku powinien dotyczyć całości spadku). W takiej sytuacji sąd umorzy postępowanie, nawet bez cofnięcia wniosku.
Podstawą będzie art. 355 w zw. z art. 13 § 2 kpc – stosownie do tych przepisów, sąd umorzy postępowanie nieprocesowe, jeżeli wnioskdoawca ze skutkiem prawnym cofnął wniosek, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie postanowienia stało się zbędne lub niedopuszczalne (zbycie przedmiotu działu spadku powoduje, że wydanie orzeczenia o dziale spadku staje się zbędne i niedopuszczalne).
Stan prawny na dzień 17.08.2022 r.
