Przesłanki uzyskania prawa do renty rodzinnej zawiera ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Zgodnie z ustawą, renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń, z tym założeniem, że przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Jak wskazuje art. 67 ust. 1 pkt 2 ustawy, uprawnionymi do renty rodzinnej są przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
Z powyższego przepisu można wysnuć wniosek, że dzieci przebywające w rodzinie zastępczej, mają prawo do renty rodzinnej po rodzicu zastępczym tylko wtedy kiedy są to wnuki lub rodzeństwo zmarłego rodzica zastępczego.
Sformułowanie „z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka” zawarte w przepisie art. 67 ust. 1 pkt 2 dotyczy innych dzieci. Nie dotyczy ono wnuków i rodzeństwa.
Wnuki i rodzeństwo zmarłego rodzica zastępczego będą miały prawo do renty rodzinnej po nim:
- do ukończenia 16 lat
- do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Dodatkowym warunkiem uzyskania prawa do renty rodzinnej jest to, że dziecko w rodzinie zastępczej
- zostało przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku
- nie ma prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli:
- nie mogą zapewnić mu utrzymania albo
- ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był jego opiekunem ustanowionym przez sąd
Stan prawny na dzień 12.08.2014 r.
