Mój tatuś jest od czerwca 2020 r. w domu pomocy społecznej. Jego mieszkanie własnościowe spółdzielcze stoi puste. Tatuś płaciza DPS 70% emerytury za pobyt. Resztę dopłaca państwo, bo my córki nie jesteśmy w stanie ponosić kosztów dopłaty. Mieszkanie należy do niego. W swoim testamencie napisał tatuś, że po jego śmierci mieszkanie przechodzi na 2 córki. Czy zmieni się opłata za pobyt w DPS jeżeli to mieszkanie będzie za jego życia sprzedane? Czy trzeba ten fakt meldować w ośrodku pomocy społecznej? Tatuś nie chce tych pieniędzy. On chce abyśmy my 2 córki te pieniądze dostały.
Czy w ogóle muszę informować MOPS o sprzedaży mieszkania ?
Agnieszka
Szanowna Pani!
Sam fakt bycia przez Pani tatę właścicielem mieszkania nie ma wpływu na wysokość opłaty za pobyt w DPS.
Sprzedaż mieszkania, którego właścicielem jest Pani tata, w czasie kiedy będzie on przebywał w DPS, będzie miała wpływ na wysokość odpłatności jaką tata będzie ponosił za pobyt w DPS.
Środki ze zbycia mieszkania będą bowiem dochodem w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej.
Zgodnie z dyspozycją art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, który definiuje pojęcie dochodu, podstawę obliczenia dochodu stanowi każdy przychód, niezależnie pomniejszony o:
- miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
- składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
- kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
W art. 8 ust. 4 ustawy określono, jakie kwoty nie są wliczane do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3. Nie ma wśród tych kwot niewliczanych do dochodu środków z odpłatnego zbycia nieruchomości czy innych rzeczy.
Dochód ze sprzedaży mieszkania jest dochodem jednorazowym. Do takiego dochodu ma zastosowanie przepis art. 8 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. Ten przepis wskazuje, że w przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty:
- kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej,
- kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie
- kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony.
Dochód ze zbycia mieszkania zapewne przekroczy 5-krotność kryterium dochodowego (3505 zł w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego i 2640 zł na osobę w rodzinie). Dlatego będzie on uwzględniany przy ustalaniu opłaty jaką poniesie Pani tata za pobyt w DPS.
W okresie 1 roku od dnia sprzedaży mieszkania (wpłaty środków ze sprzedaży) do dochodu za każdy miesiąc, prócz emerytury taty, będzie wliczana kwota odpowiadająca 1/12 ceny sprzedaży mieszkania.
Przykładowo: Osoba w DPS otrzymuje emeryturę w wysokości 1.700 zł. Jest to jedyny jej dochód. Ponosi opłatę za pobyt w wysokości 70% dochodu czyli 1.190 zł.
Mieszkanie jest warte 320.000 zł. Właściciel – osoba przebywająca w DPS sprzedała to mieszkanie w grudniu 2020 r. W tym samym miesiącu sprzedający otrzymał na swoje konto cenę sprzedaży.
1/12 z 320.000 zł to 26.666,67 zł I taka też kwota będzie stanowiła dochód za okres od grudnia 2020 r. do listopada 2021 r.
Łączny dochód w okresie od grudnia 2020 r. do listopada 2021 r. będzie wynosił sumę 26.666,67 zł + kwota emerytury.
Praktycznie rzecz ujmując sprzedaż mieszkania przez tatę spowoduje, że przez okres roku od dnia sprzedaży mieszkania tata będzie ponosił pełna odpłatność za pobyt w DPS. Po roku opłata zostanie zmniejszona do 70% jego emerytury.
Po upływie 12 miesięcy od sprzedaży mieszkania, fakt zbycia mieszkania nie będzie miał znaczenia w sprawie ustalenia wysokości dochodu taty i wysokości opłaty jaką będzie ponosił za pobyt w DPS.
Wpływu na wysokość opłaty nie będzie miał fakt posiadania przez tatę oszczędności (np. jeżeli środki ze zbycia mieszkania będę na koncie taty). Również przekazanie tych środków innym osobom (np. dzieciom) nie będzie miało wpływu na wysokość opłaty jaką będzie ponosił tata.
Ale gdyby podarował Pani i siostrze środki ze sprzedaży mieszkania to te środki byłyby dla Pań dochodem jednorazowym, a ten dochód byłby uwzględniany przy ustalaniu czy Pani i siostra będziecie zobowiązane do ponoszenia opłaty za pobyt taty w DPS. Kwotę tego dochodu (\darowizny od taty) rozliczać się będzie w równych częściach przez 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony (dnia przekazania pieniędzy w darowiźnie).
Tata, jako osoba korzystająca z pomocy społecznej, po sprzedaży mieszkania, będzie zobowiązany do poinformowania o tym fakcie ośrodek pomocy społecznej. Ten obowiązek wynika wprost z art. 109 ustawy o pomocy społecznej, który wskazuje, że osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie lub ustalił odpłatność, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń lub ponoszenia odpłatności.
Jeżeli tata nie sprzeda mieszkania za swojego życia, to wejdzie ono w skład spadku po nim. Nabycie spadku przez córki oraz sprzedaż przez nie mieszkania nie ma żadnego wpływu na opłaty za DPS. Jeżeli osoba przebywająca w DPS umrze to wygasa obowiązek uiszczania opłaty. W szczególności nie ma także żadnych podstaw, żeby z racji nabycia spadku po tacie i sprzedaży mieszkania wchodzącego w skład spadku obciążać córki opłatą za pobyt taty w DPS, którą poniosła gmina.
Gmina mogłaby żądać zwrotu opłaty jeśli wnosiłaby ją zastępczo, tzn. została wydana określająca, że dana osoba ma obowiązek ponoszenia opłaty, a ta osoba by nie ponosiła tej opłaty. Jeżeli osoba, tak jak Pani jest zwolniona z obowiązku ponoszenia opłaty (bo ma Pani niski dochód) to gmina nie może żądać od Pani zwrotu tego co poniosła, nawet jeśli po śmierci taty nabędzie Pani w spadku udział w jego mieszkaniu.
Stan prawny na dzień 16.12.2020 r.
