11 lipca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie sygn. akt. K 8/10 dotyczący zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych.
Zła wiadomość dla Polskiego Związku Działkowców jest taka, że Trybunał Konstytucyjny swoim wyrokiem pozbawił przywilejów Polski Związek Działkowców.
Polski Związek Działkowców z powodu wyroku Trybunału Konstytucyjnego stracił rację swojego bytu.
Trybunał Konstytucyjny ustalił, iż przepis art. 10 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych starci moc z dniem ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Pozostałe zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny stracą moc po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Nie można ukrywać, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego kończy pewną erę w zakresie zarządzania ogrodami działkowymi. Działkowcy powinni spodziewać się wielu zmian.
Poniżej przedstawiam przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, które w wyroku z dnia 11 lipca 2012 r. zostały uznane za niezgodne z Konstytucją RP:
- Art. 6 - Rodzinnym ogrodem działkowym w rozumieniu ustawy jest wydzielony obszar gruntu będący we władaniu Polskiego Związku Działkowców, podzielony na tereny ogólne i działki oraz wyposażony w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.
- Art. 9 - Rodzinne ogrody działkowe zakładane są na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Polskiego Związku Działkowców.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim wśród innych niż Skarb Państwa i samorząd terytorialny podmiotów będących właścicielami gruntów, na których mogą być zakładane rodzinne ogrody działkowe wymienia tylko jedną organizację zrzeszającą działkowców.
- Art. 10 ust. 1 - Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność jednostki samorządu terytorialnego, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod rodzinne ogrody działkowe, przekazuje się nieodpłatnie w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców.
- ust. 2. Grunty, o których mowa w ust. 1, mogą być oddawane nieodpłatnie Polskiemu Związkowi Działkowców w użytkowanie wieczyste.
- jest niezgodny z art. 2, art. 21 ust. 1 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 13 ust. 1 - Podział gruntu na tereny ogólne i działki oraz zagospodarowanie rodzinnego ogrodu działkowego należy do Polskiego Związku Działkowców,
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim podział gruntów na tereny ogólne i działki oraz zagospodarowanie rodzinnego ogrodu działkowego przekazuje jednej organizacji zrzeszającej działkowców.
- Art. 14 ust. 1 - Polski Związek Działkowców ustanawia w drodze uchwały na rzecz swojego członka bezpłatne i bezterminowe prawo używania działki i pobierania z niej pożytków (użytkowanie działki).
- ust. 2 - Na wniosek osoby wymienionej w ust. 1, Polski Związek Działkowców ustanawia na jej rzecz prawo użytkowania działki - w rozumieniu Kodeksu cywilnego - w drodze umowy cywilnoprawnej zawartej w formie aktu notarialnego, jeżeli grunty wchodzące w skład rodzinnego ogrodu działkowego znajdują się w użytkowaniu wieczystym Polskiego Związku Działkowców lub stanowią jego własność.
- ust. 3 - Na zasadach określonych w statucie, Polski Związek Działkowców może oddać działkę w bezpłatne użytkowanie instytucjom prowadzącym działalność społeczną, oświatową, kulturalną, wychowawczą, rehabilitacyjną, dobroczynną lub opieki społecznej.
- ust. 4 - Prawa ustanowione w sposób określony w ust. 1 i 2 podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej, na wniosek członka Polskiego Związku Działkowców.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
- Art. 15 ust. 1 - Urządzenia, budynki i budowle rodzinnego ogrodu działkowego przeznaczone do wspólnego korzystania przez użytkujących działki i służące do zapewnienia funkcjonowania ogrodu stanowią własność Polskiego Związku Działkowców.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 16 - Polski Związek Działkowców z tytułu prowadzenia działalności statutowej, a jego członkowie z tytułu użytkowania działek w rodzinnych ogrodach działkowych, zwolnieni są od podatków i opłat (administracyjnych, skarbowych), z tym że z podatku od nieruchomości i podatku rolnego na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim dotyczy zwolnienia Polskiego Związku Działkowców od opłat i podatków z tytułu prowadzenia działalności statutowej.
- Art. 17 ust. 2 - Likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego odbywa się za zgodą Polskiego Związku Działkowców.
- jest niezgodny z art. 21 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 18 - Likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego może mieć miejsce w okresie od zakończenia do rozpoczęcia wegetacji roślin; likwidacja w innym terminie może mieć miejsce jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach, za zgodą Polskiego Związku Działkowców.
- jest niezgodny z art. 21 ust. 1 Konstytucji, w części obejmującej wyrazy: „za zgodą Polskiego Związku Działkowców”.
- Art. 19 ust. 2 - Za zgodą stron realizację obowiązków, określonych w ust. 1, może przejąć Polski Związek Działkowców. W takim przypadku podmiot, o którym mowa w ust. 1, zobowiązany jest wypłacić na rzecz Polskiego Związku Działkowców uzgodnioną kwotę stanowiącą równowartość szacunkowych kosztów realizacji obowiązków.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 21 ust. 1 - Wydanie przez Polski Związek Działkowców nieruchomości zajmowanej przez zlikwidowany rodzinny ogród działkowy następuje najwcześniej po ustanowieniu na jego rzecz tytułu prawnego do nieruchomości zamiennej oraz odtworzeniu urządzeń i budynków, o których mowa w art. 19 ust. 1, a także spełnieniu warunków, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 3.
- Ust. 2 - W przypadku, o którym mowa w art. 19 ust. 2, postanowienia ust. 1 stosuje się odpowiednio.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 23 - O rozpoczęciu i zaprzestaniu funkcjonowania rodzinnego ogrodu działkowego Polski Związek Działkowców powiadamia właściwą terytorialnie gminę.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 24 ust. 1 - Zasadne roszczenia osoby trzeciej do nieruchomości zajętej przez rodzinny ogród działkowy podlegają zaspokojeniu wyłącznie poprzez wypłatę odszkodowania lub zapewnienie nieruchomości zamiennej.
- ust. 2 - Skutki roszczeń, o których mowa w ust. 1, obciążają właściciela nieruchomości.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 64 Konstytucji.
- Art. 25 ust. 1 - Polski Związek Działkowców, zwany dalej „PZD”, jest ogólnopolską, samodzielną i samorządną organizacją społeczną powołaną do reprezentowania i obrony praw i interesów swych członków wynikających z użytkowania działek w rodzinnych ogrodach działkowych.
- ust. 2 - Polski Związek Działkowców jest niezależny w wykonywaniu swych zadań i podlega tylko ustawom. Samodzielność PZD podlega ochronie sądowej.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 25 ust. 3 - PZD podlega obowiązkowi rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym w związku z art. 27
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 25 ust. 4 - PZD może być członkiem innych organizacji krajowych i zagranicznych.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 26 ust. 1. Do zadań PZD należy w szczególności:
- propagowanie idei ogrodnictwa działkowego w społeczeństwie, a szczególnie wszechstronnego znaczenia rodzinnych ogrodów działkowych dla rodzin działkowców i mieszkańców miast oraz racjonalnego wykorzystania gruntów miejskich
- działanie na rzecz wszechstronnego rozwoju ogrodnictwa działkowego
- zakładanie i zagospodarowywanie rodzinnych ogrodów działkowych
- inicjowanie i współdziałanie w prowadzeniu badań z zakresu ogrodnictwa i wdrażanie ich wyników w rodzinnych ogrodach działkowych i ogrodnictwie amatorskim
- wszechstronne działanie na rzecz ochrony przyrody i środowiska
- organizowanie i udzielanie pomocy oraz poradnictwa w zagospodarowaniu działek i prowadzeniu upraw ogrodniczych
- propagowanie wiedzy ogrodniczej, zwłaszcza poprzez szkolenia i prowadzenie działalności wydawniczej
- prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej, wypoczynkowej, rekreacyjnej i innej na rzecz członków PZD, ich rodzin oraz społeczności lokalnych
- ust. 2 - Realizację zadań PZD wspierają organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 28 ust. 1 - Jednostkami organizacyjnymi PZD są:
- rodzinny ogród działkowy jako podstawowa jednostka organizacyjna
- jednostki terenowe
- jednostka krajowa
- ust. 2 - Organami samorządu PZD są:
- w rodzinnych ogrodach działkowych - walne zebranie (konferencja delegatów), zarząd, komisja rewizyjna i komisja rozjemcza
- w jednostkach terenowych - zjazd delegatów, zarząd, komisja rewizyjna i komisja rozjemcza
- w jednostce krajowej - Krajowy Zjazd Delegatów, Krajowa Rada, Krajowa Komisja Rewizyjna i Krajowa Komisja Rozjemcza
- ust. 3 - Statut może przewidywać powoływanie innych jednostek organizacyjnych oraz ich organów.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 29 ust. 1 - PZD działa na podstawie ustawy oraz statutu uchwalonego przez Krajowy Zjazd Delegatów.
- ust. 2 - Statut określa w szczególności:
- teren działania i siedzibę PZD
- sposób reprezentowania PZD
- prawa i obowiązki członków
- sposób nabywania i utraty członkostwa w PZD oraz przyczyny utraty członkostwa
- zasady i tryb przydziału działek w rodzinnych ogrodach działkowych
- organy PZD, ich kompetencje, tryb powoływania i odwoływania
- zakres korzystania przez jednostki organizacyjne PZD z jego osobowości prawnej, sposób i zakres ich reprezentacji oraz zakres zdolności do czynności sądowych
- zadania rodzinnego ogrodu działkowego i sposób ich realizacji
- fundusze i majątek PZD; sposób tworzenia funduszy oraz nabywania i zbywania majątku
- warunki ważności uchwał podejmowanych przez organy PZD
- sposób ustanowienia składek członkowskich oraz wpisowego na rzecz PZD
- zasady uchwalania i dokonywania zmian statutu
- zasady postępowania wewnątrzorganizacyjnego
- sankcje dyscyplinarne za naruszenie obowiązków statutowych
- sposób uchwalania regulaminu określającego zasady użytkowania działek w rodzinnych ogrodach działkowych oraz dokonywania w nim zmian.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 30 ust. 1 - Członkami PZD są osoby fizyczne użytkujące działki w rodzinnych ogrodach działkowych.
- ust. 2 - PZD może zrzeszać inne niż określone w ust. 1 osoby fizyczne amatorsko zajmujące się ogrodnictwem, na zasadach określonych w statucie.
- ust. 3 - Statut może określać zasady zrzeszania członków wspierających. Członkami wspierającymi mogą być osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 31 ust. 1 - Przydział działek w rodzinnych ogrodach działkowych należy do PZD.
- ust. 2 - Zasady przydziału działek w rodzinnych ogrodach działkowych określa statut.
- ust. 3 - Przy przydziale działek właściwy organ PZD uwzględnia przede wszystkim statutowe zadania PZD w zakresie pomocy rodzinie, warunki bytowe, miejsce zamieszkania i warunki pracy osób ubiegających się o działki.
- ust. 4 - W razie wygaśnięcia prawa użytkowania działki na skutek śmierci członka, przy przydziale użytkowanej przez niego działki pierwszeństwo mają jego osoby bliskie użytkujące z nim wspólnie działkę; w wypadku ubiegania się o przydział działki więcej niż jednej osoby bliskiej - wybór należy do PZD.
- jest niezgodny z art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
- Art. 35 ust. 1- PZD może prowadzić działalność gospodarczą mającą na celu realizację jego zadań w zakresie i na zasadach określonych w statucie.
- ust. 2 - Dochód z działalności gospodarczej PZD służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 36 ust. 1 - PZD tworzy Fundusz Rozwoju Rodzinnych Ogrodów Działkowych, zwany dalej „Funduszem”.
- ust. 2 - Fundusz tworzy się z:
- dotacji z budżetu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych
- dotacji z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej
- środków pomocowych Unii Europejskiej
- wpłat z odszkodowań, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2
- wpłat z zakładowych funduszy świadczeń socjalnych
- wpłat fundacji
- darowizn, spadków i zapisów
- innych przychodów
- ust. 3 - Środki Funduszu przeznacza się na zakładanie i zagospodarowywanie rodzinnych ogrodów działkowych, w tym finansowanie budowy, modernizacji i remontów budynków, budowli i infrastruktury służącej do wspólnego użytkowania przez użytkowników działek oraz odtwarzanie likwidowanych rodzinnych ogrodów działkowych.
- ust. 4 - Statut określi zasady funkcjonowania Funduszu, szczegółowe cele, warunki jego wykorzystania oraz sposób zarządzania Funduszem i jego kontroli.
- ust. 5 - Środki Funduszu nie podlegają egzekucji, z wyjątkiem przypadków gdy egzekucja jest prowadzona w związku z zobowiązaniami Funduszu.
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
- Art. 37. Jednostki organizacyjne PZD, realizując inwestycje, mogą korzystać z dotacji z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska
- jest niezgodny z art. 2 oraz art. 58 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Artykuł z dnia 11.07.2012 r.
