Artykuły

W 1998 r. uzyskałam orzeczenie sądu o rozdzielności majątkowej. Obecnie nie potrzebna mi już rozdzielność majątkowa, bo z mężem się już prawie wszystko ułożyło. Nie pije już alkoholu i nie przepija swoich zarobków, a co ważniejsze nie zadłuża się na picie.
Czy mogę wystąpić z pozwem do sądu o zniesienie rozdzielności majątkowej?

Władysława

Szanowna Pani,
 

Nie ma przeszkód do „powrotu” do ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej po ustanowieniu przez sąd rozdzielności majątkowej, jednak możliwe to będzie wówczas jeżeli Pani mąż wyrazi na to zgodę i dojdzie do zawarcia pomiędzy Państwem umowy małżeńskiej majątkowej ustanawiającej ustrój wspólności majątkowej.

Zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.  
Natomiast § 3 art. 52 KRO wskazuje, iż ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.

Kodeks rodzinny nie zawiera żadnego przepisu na podstawie którego małżonek mógłby żądać ustalenia przez sąd ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej.
Ta wspólność powstaje z mocy prawa przez zawarcie małżeństwa, przez zawarcie umowy małżeńskiej majątkowej lub też na mocy orzeczenia sądu po zniesieniu separacji (art. 54 § 2 KRO - z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej).

Gdyby Pani mąż zgodził się na zawarcie umowy małżeńskiej majątkowej ustanawiającej wspólność majątkową małżeńską to wówczas, w myśl art. 48 KRO, do tej wspólności majątkowej, ustanowionej umową, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej, z zachowaniem przepisów niniejszego oddziału 2, rozdziału II, działu III, tytułu I Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Stosownie do art. 49 § 1 KRO, nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na: 

1. przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny
2. prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom
3. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie
4. wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
5. niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków

 
W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności (art. 49 § 2 KRO).
Jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także z tych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona (art. 50 KRO).
W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3 (art. 50¹ KRO).

Reasumując, powrót do ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej będzie możliwy w przypadku Pani małżeństwa wyłącznie za zgodą Pani męża i na warunkach ustalonych wspólnie przez Państwa.

Stan prawny na dzień 27.03.2012 r.