Mój mąż jest hazardzistą. Wydaje on na gry duże pieniądze. Ostatnio dowiedziałam się, że zaciągnął spore kredyty, które przestały być spłacane. Jest już kilka nakazów sądowych zapłaty. Dowiedziałam się o tym kiedy w mieszkaniu pojawił się komornik ścigający męża.
Czy odpowiadam za długi męża? Mamy wspólne mieszkanie. Czy komornik może zająć to mieszkanie. Mam też mieszkanie sprzed ślubu. Czy komornik może zająć i to mieszkanie?
Małgorzata
Szanowna Pani,
Jak wskazuje art. 30 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.
Jest oczywistym, że jeżeli Pani mąż zaciąga zobowiązania, a środki z kredytów i pożyczek przeznacza na hazard to nie można mówić, że przeznacza te środki na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny. Nie ponosi Pani zatem solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte przez Pani męża.
Stosownie do przepisu art. 41 § 1 KRO, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.
§ 2 art. 41 KRO wskazuje, iż jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9 (prawa autorskie i pokrewne), a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Pani nie wyrażała zgody na zaciągnięcie przez męża zobowiązań. Nie wiedziała Pani również o tych zobowiązaniach. Z tego też powodu banki, które udzieliły mężowi kredytów i pożyczek mogą skierować egzekucję tylko do majątku osobistego męża oraz do jego dochodów z działalności zarobkowej (które wchodzą w skład majątku wspólnego małżeńskiego) oraz praw autorskich i pokrewnych.
Wierzyciele męża nie mogą prowadzić egzekucji z przedmiotów majątkowych stanowiących składnik majątku wspólnego małżeńskiego, w tym z Pani wynagrodzenia za pracę lub dochodów z innej działalności zarobkowej oraz z Pani majątku osobistego.
Jako, że Pani mieszkanie zostało nabyte przez Panią przed zawarciem związku małżeńskiego, to stosownie do przepisu art. 33 pkt. 1 KRO stanowi ono składnik Pani majątku osobistego.
Wierzyciele Pani męża nie mają mozliwości dochodzenia swoich roszczeń poprzez prowadzenie egzekucji z mieszkania, które stanowi składnik Pani majątku osobistego.
Jak wskazuje art. 42 KRO, wierzyciel małżonka nie może w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W opisanej sytuacji wierzyciele nie mogą prowadzić egzekucji ze wspólnego mieszkania, dopóki będzie panował w Pani małżeństwie ustrój wspólności ustawowej małżeńskiej.
Wierzyciele mają jednak środki prawne, za pomocą których, mogą doprowadzić do ustanowienia przymusowego ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej.
Stosownie do art. 52 § 1 KRO, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
Jak wskazuje przepis § 1a art. 52 KRO, ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.
Jeżeli wierzyciele doprowadzą do ustanowienia w małżeństwie rozdzielności majątkowej lub jeżeli ta rozdzielność powstanie na skutek orzeczenia rozwodu, separacji, zawarcia umowy małżeńskiej majątkowej lub orzeczenia rozdzielności majątkowej na żądanie jednego z małżonków, to wówczas wierzyciele będą mogli wszcząć egzekucję z udziału Pani męża we wspólnym mieszkaniu.
Z chwilą ustanowienia rozdzielności majątkowej dotychczasowa wspólność majątkowa, która jest wspólnością łączną (bezułamkową) ulega przekształceniu podobną do wspólności majątku spadkowego i zbliżoną do współwłasności rzeczy w częściach ułamkowych.
Art. 43 § 1 KRO wprowadza domniemanie równości udziałów w majątku wspólnym małżeński. Stosownie do tego przepisu, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
Po ustanowieniu rozdzielności majątkowej wierzyciele męża będą mogli skierować egzekucję nie tylko do jego majątku osobistego, jego dochodów z działalności zarobkowej, praw autorskich i pokrewnych jakie mu przysługują, ale również do przedmiotów majątkowych nabytych po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej oraz do przysługującego mu udziału w majątku, który stanowił wspólność majątkową małżeńską. Oznacza to, że wierzyciele będą mogli prowadzić egzekucję z przysługującego mężowi udziału we wspólnym mieszkaniu.
Stan prawny na dzień 15.05.2014 r.
