Opiekuje się moim bratem chorym na padaczkę od urodzenia upośledzenie umysłowe a teraz chorobę Parkinsona. Opiekuje się nim od ponad 40 lat. Teraz GOPS stwierdził że trzeba go oddać wbrew jego woli do DPS. Ale chodzi o to że sprzedaliśmy grunty gdzie brat ma 2/6 udziałów. Pytanie brzmi czy DPS ma prawo zająć pieniądze brata? Dodam że my z tych pieniędzy zrobiliśmy remont domu, w którym mieszka (połowę dachu wymiana okien wylewki w 2 pokojach łazience przedpokoju i w całej piwnicy. Zrobiliśmy centralne ogrzewanie plus piec. W łazience generalny remont. Czy DPS ma prawo zająć jego pieniądze? Dodam że kiedy jeszcze brat nie miał tych pieniędzy to nie było dla niego miejsca w DPS natomiast teraz po chamsku i bez jego zgody przenoszą go tam. Zależy im tylko na jego pieniądzach.
Krystyna
------------------------------
Szanowna Pani,
jeżeli Pani brat nie wyraża zgody na umieszczenie go w domu pomocy społecznej lub nie jest w stanie wyrazić świadomej zgody na umieszczenie go w DPS, to do DPS może trafić wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego, wydanego na podstawie art. 38 i 39 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
Bez zezwolenia sądu nie można umieścić osoby w DPS również jeżeli jest ona ubezwłasnowolniona.
Podstawą umieszczenia w DPS bez zgody jest fakt, że osoba nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb i wymaga całodobowej pomocy i opieki a opieki i pomocy tej nie można jej udzielić w miejscu zamieszkania, czy to formie usług opiekuńczych czy też z pomocą rodziny lub innych osób.
Koszt pobytu w DPS ustala organ prowadzący (np. wójt, burmistrz, prezydent). Jeżeli chodzi o opłatę za DPS to osoba przebywająca w DPS ponosi opłatę w wysokości 70% swoich dochodów.
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Z tym, że przepisy ustawy o pomocy społecznej (art. 8 ust. 4) wymienia szereg świadczeń, których nie wlicza się do dochodu.
Środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości są dochodem jednorazowym, który jest brany pod uwagę przy ustalaniu opłaty za dom pomocy społecznej.
W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty:
1) kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej (jest to kwota 5050 zł),
2) kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie (jest 4115 zł na osobę w rodzinie)
- kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony.
Mając na względzie powyższe jeżeli Pani brat uzyskał dochód ze sprzedaży nieruchomości i jest to kwota wyższa niż 5050 zł to uwzględnia się ją przy ustalaniu opłaty za DPS.
Kwotę dochodu rozlicza się dzieląc uzyskaną ze sprzedaży udziału w nieruchomości kwotę na 12, a te cząstkowe kwoty traktuje się jako dochód przez 12 miesięcy od wypłacenia środków (a nie od miesiąca umieszczenia w DPS).
Np.
Umieszczenie w DPS w kwietniu 2025 r.
Dochód ze sprzedaży nieruchomości uzyskany w styczniu 2025 r. – 73.000 zł.
1/12 = 6083,33 zł.
Dochód ze sprzedaży uwzględnia się w opłacie za DPS za miesiące od kwietnia do grudnia 2025 r.. W każdym z tych miesięcy dochodem są dochody osoby (np. emerytura, renta, zasiłki) plus kwota 6083,33 zł.
Posiadane oszczędności i majątek nie mają wpływu na wysokość opłaty.
Również poczynione wydatki (np. na remont domu, zakupu sprzętów domowych, itp.) nie mają wpływu na wysokość dochodu.
Osoba przebywająca w DPS (a także inne osoby zobowiązane do ponoszenia opłaty) mogą ubiegać się o zwolnienie (choćby częściowo) z opłaty za DPS. Podstawą są wyjątkowe okoliczności, które powodują, że osoba nie jest w stanie ponieść opłaty.
Ustawa o pomocy społecznej wskazuje kilka takich sytuacji (nie jest to katalog zamknięty – można zwolnić z opłaty osoby, które:
1) wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
2) występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
3) małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
4) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko;
5) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty lub jej rodzic przebywała w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej osobie kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańcowi domu;
6) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu;
7) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty wykaże, w szczególności na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku, rażące naruszenie przez osobę kierowaną do domu pomocy społecznej lub mieszkańca domu obowiązku alimentacyjnego lub innych obowiązków rodzinnych względem osoby obowiązanej do wnoszenia opłaty.
Stan prawny na dzień 30 września 2025 r.
