Artykuły

Zwolnienie z pracy z powodu oddawania krwi

Czy kiedy chcę oddać honorowo krew to czy obowiązkowo muszę informować swojego pracodawcę, że mam taki zamiar?


Paweł

 

 




Szanowny Panie,


Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 1996 r. Nr 60, poz. 281 ze zm.) w § 12 wskazuje, iż pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi.
Zgodnie z tym przepisem, pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy.


Stosownie do § 2 ust. 1 Rozporządzenia, pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia.


Warto wskazać także art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 332), stosownie do którego, zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach oraz pkt 2 tego artykułu wskazujący na to, że zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy.


Mając na względzie powyższe należy wskazać, że zamierzając oddać honorowo krew winien Pan poinformować o tym fakcie pracodawcę, a ten, co do zasady, ma obowiązek zwolnić Pana od wykonywania pracy. Nieobecność z powodu oddwania krwi jest bowiem nieobecnością usprawiedliwioną.
Tu wskażę, iż Krajowa Rada do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa wydała rekomendację, zgodnie z którą, pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez centrum krwiodawstwa. Skoro więc centrum krwiodawstwa wydaje dawcy krwi zaświadczenie, to powinno z niego wynikać, iż przysługujące zwolnienie obowiązuje nie dłużej niż do końca dnia kalendarzowego, tj. do godz. 24.


Nie jest jednak tak, że może Pan udać się oddać krew bez wcześniejszej zgody pracodawcy. Jeżeli zgłosi Pan pracodawcy zamiar oddania krwi a pracodawca nie zgodzi się Pana zwolnić w zamierzonym terminie z wykonywania pracy to nie powinien Pan opuszczać miejsca pracy. Zawierając umowę o pracę zobowiązał się Pan do wykonywania pracy pod kierownictwem pracodawcy, jak również zobowiązał się Pan stosować się do poleceń przełożonych.
Z przepisu wynika, że to pracodawca zwalnia pracownika od pracy w związku z zamiarem oddania krwi – nie może zatem Pan sobie samemu udzielić takiego zwolnienia.  Gdyby pracodawca nie zwolnił Pana z wykonywania pracy a Pan nie stawił się w pracy to można mówić o naruszeniu przez Pana podstawowych obowiązków pracowniczych.
Pracodawca powinien zwolnić Pana na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa – może zatem wymagać od Pana przedstawienia odpowiedniego dokumentu potwierdzającego wyznaczenie takiego terminu przez stację krwiodawstwa.


Aby nie narazić się na zarzut niewykonywania należycie obowiązków pracowniczych, powinien Pan zgłosić pracodawcy zamiar oddania krwi z pewnym wyprzedzeniem lub uzgodnić z pracodawcą termin, w którym zamierza Pan skorzystać ze zwolnienia na czas oznaczony w celu oddania krwi.


Warto w sprawie mieć na względzie art. 8 Kodeksu pracy, który wskazuje, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Powinien Pan dbać zatem, aby żądanie zwolnienia z pracy nie było uznane za nadużywanie przez Pana prawa do zwolnień. Ustalając termin oddania krwi w stacji krwiodawstwa powinien Pan zadbać o to, aby nie kolidował on z Pana obowiązkami wynikającymi z umowy o pracę.


Inna sytuacja będzie wówczas kiedy to stacja krwiodawstwa wezwie Pana do oddania krwi w sytuacji kiedy ta krew jest np. niezbędna dla ratowania życia innej osoby. W takich sytuacjach często nie da się uprzedzić z wyprzedzeniem pracodawcy o oddaniu krwi. Jednak i w tej sytuacji to pracodawca powinien Pana zwolnić z wykonywania pracy.

 


Stan prawny na dzień 7.10.2014 r.





  • Data2014-10-07
  • AutorŁukasz Obrał

Zadaj pytanie prawnikowi

regulamin
Jeśli chcesz dodać więcej załączników wyślij e-mail na kontakt@prawo-porady.pl