Zgodnie z art. 16 ust. 1 z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) w księdze wieczystej poza prawami rzeczowymi mogą być ujawnione prawa osobiste i roszczenia, W szczególności, zgodnie z ust. 2 pkt 1 art. 16 może być ujawnione prawo najmu.
Aby uzyskać wpis prawa najmu do księgi wieczystej należy złożyć odpowiedni wniosek. Wniosek ten składa się na odpowiednim formularzu – KW-WPIS,
Podstawą wpisu prawa do księgi wieczystej jest zawsze dokument potwierdzający to prawo. W przypadku prawa najmu będzie to umowa zawarta między wynajmującym a najemcą.
Istotnym jest to, że stosownie do art. 31 ust. 1 ustawy, wpis może być dokonany na podstawie dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują innej formy dokumentu.
W przypadku prawa najmu musi to być zatem umowa co najmniej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Załączenie do wniosku umowy w formie zwykłej pisemnej (bez podpisu notarialnie poświadczonego) spowoduje, że sąd odmówi wpisania prawa najmu do księgi wieczystej.
Jak wskazuje art. 32 ust.2 do wpisu prawa osobistego lub roszczenia wystarcza dokument obejmujący oświadczenie woli właściciela o ustanowieniu tego prawa albo obejmujący zgodę na wpis roszczenia.
Mając na względzie ten przepis należy wskazać, że umowa musi zawierać zgodę wynajmujące na ujawnienie prawa najmu wynikającego z tej umowy. Brak tej zgody spowoduje, że sąd odmówi dokonania wpisu prawa najmu do księgi wieczystej, podobnie jak w przypadku złożenia z wnioskiem umowy bez podpisu notarialnie poświadczonego.
Wnioskodawcą wpisu umowy najmu jest osoba będąca najemcą mieszkania.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt V CSK 279/2008 (LexPolonica nr 8515884), wpis prawa najmu służy wzmocnieniu ochrony prawnej najemcy, dlatego kognicja sądu prowadzącego księgę ogranicza się do zbadania, czy chronione prawo przysługuje wnioskodawcy.
Oznacza to, że wpis prawa najmu nie jest uzależniony od osoby wynajmującego, w tym sensie, że nie musi on być wpisany do ksiegi wieczystej jako właściciel.
Uczestnikami postępowania są: wynajmujący, właściciel (użytkownik wieczysty) a także inne osoby, których prawa zostały wpisane do księgi wieczystej.
We wniosku należy wskazać wartość przedmiotu żądania. Wartość ta, w przypadku umowy najmu na czas nieokreślony, odpowiada wartości rocznego czynszu.
Wraz ze złożeniem wniosku należy uiścić opłatę. Opłata za dokonanie wpisu prawa najmu jest opłatą stałą.
Stosownie do art. 43 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) opłata od wniosku o wpis prawa najmu wynosi 150 zł.
Stan prawny na dzień 10.07.2014 r.
