Matka dziecka jest niepełnoletnia, nie mają jednak z ojcem dziecka ślubu. Czy w urzędzie stanu cywilnego ojciec może uznać dziecko?
Aga
Szanowna Pani!
W sytuacji jeżeli rodzice dziecka nie są i nie byli w związku małżeńskim, a zatem nie zachodzi domniemanie że ojcem dziecka jest mąż jego matki, ojcostwo może być ustalone albo poprzez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu (art. 72 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Uznanie ojcostwa może nastąpić albo poprzez złożenie oświadczenia przez ojca dziecka przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sądem opiekuńczym (art. 73 k.r.i.o.). Takie oświadczenie, dla swojej skuteczności wymaga potwierdzenia przez matkę dziecka (oświadczenie matki w sprawie potwierdzenia ojcostwa może zostać dokonane równocześnie ze złożeniem oświadczenia przez ojca, albo później - w ciągu 3 miesięcy od dnia jego złożenia).
W pytaniu wskazano, że matka dziecka jest niepełnoletnia. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 77 k.r.i.o.) przewidują, że oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa (a zatem tak oświadczenie ojca o uznaniu dziecka jak i oświadczenie matki potwierdzające uznanie dziecka przez ojca) może złożyć osoba, która ukończyła 16 lat i nie istnieją podstawy do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia. Jeżeli zatem matka dziecka jest młodsza, wówczas ustalenie ojcostwa nie może nastąpić poprzez uznanie dziecka, a jedynie w drodze postępowania sądowego na mocy orzeczenia sądu. Jeżeli natomiast matka dziecka ma ukończone 16 lat, ale nie ma ukończonych 18 lat, wówczas ustalenie ojcostwa może nastąpić w drodze uznania ojcostwa, ale oświadczenia w tej sprawie mogą zostać złożone wyłącznie przed sądem opiekuńczym. Złożenie oświadczeń przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest w takiej sytuacji niedopuszczalne.
Należy podkreślić, iż matka jest uprawniona do złożenia oświadczenia potwierdzającego ojcostwo niezależnie od tego, czy przysługuje jej władza rodzicielska. Do złożenia takiego oświadczenia nie jest wymagana zgoda przedstawiciela ustawowego niepełnoletniej matki.
Uznanie ojcostwa może nastąpić przed urodzeniem się dziecka, ale nie później niż do osiągnięcia przez nie pełnoletności. Sądem właściwym jest sąd rejonowy (sąd opiekuńczy). Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym. Od wniosku o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka nie pobiera się opłaty.
Stan prawny na dzień 24.02.2020 r.
