Firma zatrudniała na dzień 01.01.2013 r. sześciu pracowników, nigdy nie mieliśmy ZFŚS ani nie wypłacaliśmy świadczenia urlopowego, w lipcu pracownik po skorzystaniu z 14 dni urlopu złożył wniosek o wypłatę tego świadczenia. Zakład pracy w styczniu nie poinformował o braku takich świadczeń, czy to oznacza że musimy wypłacić to świadczenie jeśli nigdy tego nie robiliśmy a nie poinformowaliśmy o tym fakcie pracowników? Bardzo proszę o pomoc co z tym zrobić? W chwili obecnej z powodu kłopotów finansowych zatrudniamy tylko 2 pracowników.
Czy PIP może na nas nałożyć karę za niedopełnienie formalności?
Ania
Szanowna Pani,
Świadczenie urlopowe określone jest w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 592).
Jak wskazuje art. 3 ust. 3 ustawy, pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych do wysokości i na zasadach określonych w ustawie lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe.
Stosownie do ust. 3a art. 3, pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników, nieobjęci układem zbiorowym pracy oraz niezobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania, informacje w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego przekazują pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w sposób przyjęty u danego pracodawcy.
Zgodnie z ust. 5 art. 3, świadczenie urlopowe wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego (art. 3 ust. 5a).
Mając na względzie powyższe przepisy należy wskazać, że pracodawca taki o jakim pisze Pani w pytaniu – zatrudniający poniżej 20 osób, a także niezobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania, którzy nie utworzyli ZFŚS mają obowiązek wypłacenia pracownikom świadczenia urlopowego, o ile nie zwolnili się z tego obowiązku.
Zwolnienie się z obowiązku wypłacania świadczenia urlopowego następuje poprzez poinformowanie pracowników do końca stycznia danego roku o niewypłacaniu świadczenia urlopowego. Jeżeli pracodawca nie poinformuje pracowników o tym, iż nie będzie wypłacał świadczeń urlopowych to takie świadczenia powinien pracownikom wypłacić.
Moim zdaniem za takim stanowiskiem przemawia przepis art. 3 ust. 3 ustawy, który wskazuje w jaki sposób tzw. mali pracodawcy powinni zaspokajać potrzeby socjalne osób przez nich zatrudnionych. Mogą oni utworzyć fundusz świadczeń socjalnych albo wypłacają oni pracownikom świadczenia urlopowe. Mogą oni zrezygnować z wypłacania świadczenia urlopowego ale powinni oni o tym poinformować swoich pracowników.
Moja interpretacja przepisów jest w tym względzie zgodna ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy (pismo znak: GNP/97/024-84/04).
Również Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 11 września 2008 r., sygn. akt XII Pa 161/2008 (LexPolonica nr 1960094) orzekł, że jeśli mała firma nie poinformuje załogi do końca stycznia o rezygnacji ze świadczeń urlopowych, musi je regulować przez cały ten rok.
Muszę jednak wskazać, iż ten sam Sąd Okręgowy w Warszawie w innym wyroku orzekł zupełnie przeciwnie: mała firma nie musi wypłacać świadczeń urlopowych, nawet jeśli do końca stycznia nie powiadomiła załogi, że już nie zamierza tego robić (wyrok z dnia z dnia 21 lutego 2007 r., sygn. akt VII P 3143/2006).
Jak widać stanowisko jednego w dwóch podobnych sprawach jest różne.
Jeżeli przedsiębiorstwo nie wypłaci pracownikowi należnego mu świadczenia urlopowego naraża się na postępowanie sądowe przed sądem pracy o zapłatę tego świadczenia.
Naruszenie przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wiązać się może z poniesieniem przez pracodawcę odpowiedzialności karnej. Jako bowiem wskazuje przepis art. 12a ust. 1 ustawy, kto, będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym, w imieniu pracodawcy, za wykonywanie przepisów ustawy, nie wykonuje przepisów ustawy albo podejmuje działania niezgodne z przepisami ustawy, podlega karze grzywny.
W przypadku popełnienia wykroczenia określonego w przepisie art. 12a ust. 1 ustawy sąd karny orzeka na podstawie wniosku pochodzącego Państwowej Inspekcji Pracy w trybie określonym przepisami Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Stosownie do art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń, grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5000 złotych.
Jeszcze raz podkreślę, że stanowisko orzecznictwa (a zapewne i prawników) jest w kwestii konstutywności poinformowania pracowników o niewypłacaniu świadczenia urlopowego jest niejednorodne. Jak już powyżej wskazałem, ja osobiście stoję na stanowisku, iż w przypadku niepoinformowania pracowników o niewypłacaniu tego świadczenia pracodawca ma obowiązek wypłacenia świadczenia.
Jak widać po jednym z wyroków przestawionych powyżej, w przypadku niewypłacenia przez Państwa świadczenia urlopowego, po pozwaniu firmy o zapłatę, istnieje szansa na to, że sąd pracy oddali taki pozew. Moim zdaniem szanse na to są jednak niewielkie – miałem styczność z kilkoma takimi sprawami i sądy w tych sprawach orzekały po myśli pracowników.
Stan prawny na dzień 23.11.2013 r.
