W 2010 r. w styczniu bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny. W czerwcu 2010 r. sąd nadał temu dokumentowi klauzulę wykonalności.
W październiku 2013 r. bank złożył u komornika wniosek o wszczęcie egzekucji i komornik to postępowanie egzekucyjne wszczął.
Czy roszczenie banku się przedawniło. Pytałem jednego adwokata ale ten stwierdził, że skoro sąd nadał BTE klauzulę wykonalności to roszczenie banku przedawni się po 10 latach.
Michał
Szanowny Panie,
Stosownie do art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
W Pana sprawie jest niewątpliwym, że roszczenie banku jest związane z prowadzoną przez ten bank działalnością gospodarczą, również w zakresie udzielania kredytów i pożyczek. Dla takich roszczeń zastosowanie ma 3-letni termin przedawnienia.
Adwokat, którego Pan pytał udzielając odpowiedzi na Pana pytanie o przedawnienie roszczenia banku oparł się zapewne na przepisie art. 125 § 1 KC, zgodnie z którym, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.
Jednak moim zdaniem w sprawach takich jak Pana sprawa przepis art. 125 § 1 KC nie ma zastosowania. Postanowienie sądu o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi wykonawczemu nie jest bowiem orzeczeniem stwierdzającym roszczenie. Dlatego w Pana przypadku zastosowanie będzie miał 3-letni termin przedawnienia.
Termin 10-letni miałby zastosowanie gdyby bank wystąpił z pozwem o zapłatę a sąd wydał nakaz zapłaty. W takiej sytuacji 10-letni termin przedawnienia zacząłby biec od chwili uprawomocnienia się nakazu zapłaty.
Powyższe jest także potwierdzone w orzeczeniach sądowych. I tak, np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 listopada 2011 r., sygn. akt V ACa 572/2011 (Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach i Sądów Okręgowych 2012/2 poz. 4 str. 26) stwierdzono: „Nie można w niniejszej sprawie zasadnie mówić o terminie przedawnienia 10-letnim, o którym mowa w art. 125 § 1 kc. Dochodzone roszczenie jest przecież stwierdzone bankowym tytułem egzekucyjnym (zaopatrzonym w klauzulę wykonalności na rzecz BGŻ), a nie prawomocnym orzeczeniem sądu (tym bardziej jakimkolwiek innym tytułem wskazanym w art. 125 § 1 kc). Roszczenie wierzyciela z tytułu kredytu względem kredytobiorcy ulega zatem przedawnieniu z chwilą upływu 3-letniego terminu przedawnienia. Do tej wierzytelności zastosowanie znajduje art. 118 kc w części regulującej przedawnienie roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Kredytodawca (BGŻ) jest bowiem niewątpliwie przedsiębiorcą, którego działalność gospodarcza polega na udzielaniu kredytów”.
Również Sąd Najwyższy wypowiadał się w podobnej kwestii. W wyroku z dnia 30 lipca 2003 r., sygn. akt II CKN 363/2001 (LexPolonica nr 376851) Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, że przepis art. 125 § 1 kc nie ma zastosowania do roszczeń stwierdzonych bankowym tytułem wykonawczym.
W Pana sprawie istotnym jest także fakt wystąpienia przez bank do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi wykonawczemu. Złożenie tego wniosku przerwało bieg przedawnienia.
Jak bowiem wskazuje art. 123 § 1 KC, bieg przedawnienia przerywa się:
- przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia
- przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje
- przez wszczęcie mediacji
Złożenie wniosku przez bank o nadanie klauzuli wykonalności jest czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia i dlatego ta czynność przerwała bieg przedawnienia.
Jako, że przepis art. 124 § 1 KC wskazuje, że po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, a § 2 tego artykułu, że w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone, to należy uznać, że w Pana przypadku 3-letni bieg przedawnienia liczyć należy od dnia zakończenia postępowania wywołanego wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a więc od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu.
Jeżeli postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności BTE uprawomocniło się do października 2010 r. to roszczenie banku jest przedawnione. Oczywiście to założenie jest prawdziwe jeżeli w okresie od postanowienia sądu w sprawie klauzuli wykonalności do dnia złożenia przez bank wniosku o wszczęcie egzekucji (październik 2013 r.) bank nie wykonywał innych czynności bezpośrednio zmierzających do wyegzekwowania roszczenia.
Jako, że roszczenie banku jest przedawnione może Pan wszcząć postępowanie przeciwegzekucyjne a więc o pozbawienie wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego.
Podstawą takiego powództwa będzie art. 840 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego, który wskazuje, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.
W Pana przypadku zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie nie może być egzekwowane to upływ terminu przedawnienia dochodzonego przez bank roszczenia.
Stan prawny na dzień 7.10.2013 r.
