Zasady, warunki oraz tryb nabywania i utraty obywatelstwa polskiego określone są w ustawie z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2012 r. poz. 161).
Ustawa ta obowiązuje od dnia 15 sierpnia 2012 r. Zastąpiła ona poprzednią ustawę o obywatelstwie polskim z dnia 15 lutego 1962 r. (tekst pierwotny: Dz. U. 1962 r. Nr 10 poz. 49, tekst jednolity: Dz. U. 2000 r. Nr 28 poz. 353 ze zm.)
W dniu wejścia w życie ustawy, a więc w dniu 15 sierpnia 2012 r. obywatelami polskimi są osoby, które posiadają obywatelstwo polskie na podstawie dotychczasowych przepisów (a więc na podstawie ustawy z 1962 r.).
• Nabycie obywatelstwa polskiego
Jak wskazują przepisy ustawy, obywatelstwo polskie nabywa się:
- z mocy prawa
- przez nadanie obywatelstwa polskiego
- przez uznanie za obywatela polskiego
- przez przywrócenie obywatelstwa polskiego
- Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa
Obywatelstwo, z mocy prawa, można nabyć przez urodzenie. Małoletni nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie, w przypadku gdy:
- co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim
- urodził się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone
Małoletnie dziecko nabywa obywatelstwo polskie, także wówczas kiedy zostało znalezione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani.
Małoletni cudzoziemiec, przysposobiony przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.
Do nabycia obywatelstwa polskiego przez repatriację stosuje się przepisy ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 53 poz. 532 ze zm.)
Według przepisów tej ustawy obywatelstwo polskie z mocy prawa nabywa osoba przybywająca do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej w celu repatriacji. Taka osoba nabywa obywatelstwo z dniem przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.
Również małoletni pozostający pod władzą rodzicielską repatrianta nabywa, w drodze repatriacji, obywatelstwo polskie. Jeżeli jednak repatriantem jest tylko jedno z rodziców, małoletni nabywa obywatelstwo polskie jedynie za zgodą drugiego z rodziców, wyrażoną w oświadczeniu złożonym przed konsulem.
Małoletni pozostający pod opieką nabywa obywatelstwo polskie w drodze repatriacji, jeżeli dokona jej za zgodą opiekuna wyrażoną w oświadczeniu złożonym przed konsulem.
Nabycie obywatelstwa polskiego przez małoletniego, który ukończył 16 lat, może nastąpić jedynie za jego zgodą.
-
Nadanie obywatelstwa polskiego
Nadanie obywatelstwa polskiego jest uprawnieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Może on nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na jego wniosek, a jeżeli wniosek dotyczy małoletniego cudzoziemca to nadanie obywatelstwa następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
Prezydent nadaje obywatelstwo polskie lub odmawia jego nadania w formie postanowienia. Na podstawie tego postanowienia Szef Kancelarii Prezydenta RP sporządza akt nadania obywatelstwa polskiego lub zawiadomienie o odmowie nadania obywatelstwa polskiego.
Prezydent RP nie jest ograniczony w swoich konstytucyjnych kompetencjach żadnymi warunkami i może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, na jego wniosek.
Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie w dniu wydania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego.
Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się, za pośrednictwem wojewody lub konsula, osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym (czyli np. przez notariusza).
Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi, zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie o nadanie obywatelstwa polskiego, i sporządza opinię dotyczącą wniosku.
Organy te są obowiązane udzielić pisemnej informacji, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zapytania. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może być przedłużony do 3 miesięcy, o czym organ obowiązany do udzielenia informacji powiadamia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
W przypadku gdy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego wojewoda poweźmie wątpliwość, czy cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa polskiego, wszczyna z urzędu postępowanie w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
W przypadku gdy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego konsul, minister właściwy do spraw wewnętrznych lub Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej poweźmie wątpliwość, czy cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa polskiego, przekazuje wniosek do wojewody w celu przeprowadzenia postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
W przypadku stwierdzenia w toku postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, że cudzoziemiec posiada obywatelstwo polskie, wojewoda wydaje decyzję o potwierdzeniu posiadania obywatelstwa polskiego, zaś wnioskowi o nadanie obywatelstwa polskiego nie nadaje się dalszego biegu.
Wojewoda, konsul i minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazują wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej w każdym przypadku, gdy Prezydent tak zadecyduje, bez względu na stadium postępowania.
Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego musi zawierać:
- dane cudzoziemca
- adres zamieszkania
- informacje o rodzicach cudzoziemca i dalszych wstępnych, jeżeli posiadali obywatelstwo polskie
- informacje o posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa
- informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej
- informację o znajomości przez cudzoziemca języka polskiego
- dane małżonka cudzoziemca
- informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości
- uzasadnienie
Dodatkowo, cudzoziemiec sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem powinien we wniosku umieścić:
- dane małoletniego
- informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa
W przypadku kiedy o nadanie obywatelstwa małoletniemu cudzoziemcowi ubiega się jego przedstawiciel ustawowy prócz powyżej wskazanych danych i informacji, we wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego.
Do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego dołącza się:
- dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku
- posiadane dokumenty potwierdzające informacje dotyczące rodziców i dalszych wstępnych, jeżeli posiadali obywatelstwo polskie oraz dotyczące posiadania obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa
- fotografie osób objętych wnioskiem.
Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się na formularzu, którego wzór określa Prezydent RP w rozporządzeniu.
- Uznanie za obywatela polskiego
Kolejnym sposobem nabycia obywatelstwa jest uznanie za obywatela polskiego.
Uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego następuje na jego wniosek, a w przypadku małoletniego cudzoziemca - na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
Aby cudzoziemiec mógł być uznany za obywatela polskiego musi spełnić szereg warunków.
Według ustawy, za obywatela polskiego uznaje się:
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który: pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej
- małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie
- małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki: posiada zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu oraz posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.
Cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego, musi posiadać znajomość języka polskiego potwierdzoną urzędowym poświadczeniem, o którym mowa w ustawie o języku polskim, świadectwem ukończenia szkoły w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.
Cudzoziemcowi odmawia się uznania za obywatela polskiego, w przypadku gdy:
- nie spełnia powyżej wskazanych wymogów
- nabycie przez niego obywatelstwa polskiego stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego
Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy, na specjalnym formularzu. Wniosek ten powinien zawierać:
- dane cudzoziemca
- adres zamieszkania
- informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej, zajmowanym przez niego lokalu, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej
- dane małżonka cudzoziemca
- informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości oraz czy posiadał obywatelstwo polskie
- uzasadnienie
Cudzoziemiec sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem umieszcza dodatkowo we wniosku:
- dane małoletniego
- informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa
Wniosek przedstawiciela ustawowego o uznanie za obywatela polskiego małoletniego cudzoziemca zawiera dane i informacje jak we wniosku osoby pełnoletniej. We wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego.
Do wniosku o uznanie za obywatela polskiego dołącza się:
- dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku
- posiadane dokumenty potwierdzające informacje dotyczące ubiegania się przez cudzoziemca o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości
- urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego, świadectwo ukończenia szkoły w Rzeczypospolitej Polskiej lub świadectwo ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim, w przypadku gdy jest wymagane
- fotografie osób objętych wnioskiem
W przypadku gdy wniosek o uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego został złożony w czasie, gdy wobec tego cudzoziemca jest prowadzone postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego, postępowanie w sprawie o uznanie za obywatela polskiego umarza się.
W przypadku gdy wniosek o uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego został złożony w czasie, gdy wobec tego cudzoziemca jest prowadzone postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego, postępowanie o uznanie za obywatela polskiego zawiesza się do czasu zakończenia postępowania o przywrócenie obywatelstwa polskiego.
Wniosek o uznanie za obywatela polskiego jest rozpatrywany w toku postępowania administracyjnego. Decyzję w sprawie uznania wydaje wojewoda.
Przed wydaniem decyzji wojewoda zwraca się do komendanta wojewódzkiego Policji, dyrektora delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, czy nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
-
Przywrócenie obywatelstwa polskiego
Przywrócenie obywatelstwa jest nowym, nieznanym poprzedniej ustawie o obywatelstwie, tytułem nabycia obywatelstwa polskiego.
Ten sposób nabycia obywatelstwa dotyczy byłych obywateli polskich, którzy utracili obywatelstwo polskie z przyczyn politycznych, a którzy chcą do obywatelstwa polskiego powrócić.
Przywrócenie obywatelstwa następuje na wniosek cudzoziemca, który powinien być złożony, na specjalnym formularzu do ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Cudzoziemiec zamieszkujący poza Polską może złożyć wniosek za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na miejsce swojego zamieszkania.
Minister przywraca obywatelstwo w drodze decyzji. W toku postępowania minister zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, czy przywrócenie obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz czy cudzoziemiec, który złożył wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego, nie działał na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka.
Minister może także zwrócić się do Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o przekazanie informacji o treści posiadanych dokumentów dotyczących osoby ubiegającej się o przywrócenie obywatelstwa polskiego oraz o ich udostępnienie.
Obywatelstwo przywraca się, na jego wniosek, cudzoziemcowi, który utracił obywatelstwo polskie przed dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie:
- art. 11 lub 13 ustawy z dnia 20 stycznia 1920 r. o obywatelstwie Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 7, poz. 44, z późn. zm.)
- art. 11 lub 12 ustawy z dnia 8 stycznia 1951 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. Nr 4, poz. 25)
- art. 13, 14 lub 15 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353, z późn. zm.)
Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, który:
- dobrowolnie wstąpił w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. do służby w wojskach Państw Osi lub ich sojuszników
- przyjął w okresie od 1 września 1939 r. do 8 maja 1945 r. urząd publiczny w służbie Państw Osi lub ich sojuszników
- działał na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności, lub uczestniczył w łamaniu praw człowieka
Nie przywraca się obywatelstwa polskiego cudzoziemcowi, jeżeli stanowi to zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Wniosek o przywrócenie obywatelstwa zawiera:
- dane cudzoziemca
- adres zamieszkania
- oświadczenie o posiadaniu w przeszłości obywatelstwa polskiego oraz informacje o okolicznościach jego utraty
- adres ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed utratą obywatelstwa polskiego
- życiorys
Do wniosku dołącza się:
- dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo
- dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły
- posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego
- fotografię osoby objętej wnioskiem
W przypadku gdy wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego został złożony w czasie, gdy wobec cudzoziemca objętego wnioskiem prowadzone jest postępowanie o nadanie obywatelstwa polskiego, postępowanie o przywrócenie obywatelstwa polskiego umarza się.
W przypadku gdy wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego został złożony w czasie, gdy wobec cudzoziemca objętego wnioskiem prowadzone jest postępowanie o uznanie za obywatela polskiego, postępowanie o uznanie za obywatela polskiego zawiesza się do czasu zakończenia postępowania o przywrócenie obywatelstwa polskiego.
W przypadku gdy na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego minister właściwy do spraw wewnętrznych lub konsul poweźmie wątpliwość, czy cudzoziemiec nie posiada obywatelstwa polskiego, przekazuje wniosek do wojewody w celu przeprowadzenia postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
W przypadku stwierdzenia w toku postępowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego, że cudzoziemiec posiada obywatelstwo polskie, wojewoda wydaje decyzję o potwierdzeniu posiadania obywatelstwa polskiego, zaś wnioskowi o przywrócenie obywatelstwa polskiego nie nadaje się dalszego biegu.
• Utrata obywatelstwa polskiego
Obywatel polski może stracić obywatelstwo wyłącznie poprzez zrzeczenie się obywatelstwa, za zgodą Prezydenta RP.
Prezydent może wyrazić zgodę obywatelowi polskiemu, na jego wniosek, na zrzeczenie się obywatelstwa. Użyte w ustawie sformułowanie „może” oznacza, że Prezydent może nie zgodzić się na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.
Wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez małoletniego pozostającego pod wyłączną władzą rodzicielską osoby lub osób nieposiadających obywatelstwa polskiego następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. W przypadku braku porozumienia między przedstawicielami ustawowymi każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu.
Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego składa się osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym, na specjalnym formularzu, za pośrednictwem wojewody lub konsula.
Wojewoda i konsul przekazują niezwłocznie Prezydentowi, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego wraz z wymaganymi dokumentami.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi, zwraca się do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, i sporządza opinię dotyczącą wniosku.
Wojewoda, konsul i minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazują wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego bezpośrednio Prezydentowi w każdym przypadku, gdy Prezydent tak zadecyduje, bez względu na stadium postępowania.
Wniosek o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego zawiera:
- oświadczenie wnioskodawcy o zrzeczeniu się obywatelstwa polskiego
- dane wnioskodawcy
- adres zamieszkania
- dane małżonka wnioskodawcy
- informację o ostatnim miejscu zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wnioskodawca zamieszkuje poza tym terytorium
Obywatel polski sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim umieszcza dodatkowo we wniosku:
- dane małoletniego
- informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na utratę obywatelstwa polskiego
Wniosek przedstawiciela ustawowego o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego przez małoletniego powinien zawierać powyżej wskazane dane i informacje. We wniosku umieszcza się również imię i nazwisko, adres zamieszkania przedstawiciela ustawowego.
Do wniosku dołącza się:
- dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku
- posiadane dokumenty potwierdzające, że wnioskodawca jest obywatelem polskim
- dokument potwierdzający posiadanie obywatelstwa innego państwa lub przyrzeczenie jego nadania
- fotografie osób objętych wnioskiem
Prezydent wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego lub odmawia jej wyrażenia w formie postanowienia.
Utrata obywatelstwa polskiego następuje po upływie 30 dni od dnia wydania postanowienia Prezydenta.
Utrata obywatelstwa może nastąpić w terminie krótszym niż 30 dni, jeżeli wskazano to w postanowieniu Prezydenta RP.
• Uwagi dotyczące nabycia lub utraty obywatelstwa polskiego
Ustawa o obywatelstwie nie przewiduje nabycia obywatelstwa polskiego przez małżeństwo.
Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
Zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego, jeżeli nastąpiły przed upływem roku od dnia urodzenia się małoletniego.
Zmiany w ustaleniu osoby ojca, wynikające z orzeczenia sądu wydanego na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa albo o unieważnienie uznania, podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywatelstwa małoletniego, chyba że małoletni osiągnął już pełnoletność lub za jego zgodą, jeżeli ukończył 16 lat.
Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom, uznanie ich za obywateli polskich oraz wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego obejmuje małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
Nadanie obywatelstwa polskiego jednemu z rodziców, uznanie go za obywatela polskiego oraz wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego obejmuje małoletniego pozostającego pod jego władzą rodzicielską, w przypadku gdy:
- drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska
- drugie z rodziców złożyło oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie lub utratę przez małoletniego obywatelstwa polskiego
Do nadania obywatelstwa polskiego małoletniemu, który ukończył 16 lat, uznania go za obywatela polskiego oraz utraty przez niego obywatelstwa polskiego wskutek wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa przez jego rodziców jest wymagane oświadczenie o wyrażeniu zgody złożone przez małoletniego.
Oświadczenia, o których mowa w ustawie, w sprawach związanych z nabyciem lub utratą obywatelstwa polskiego przyjmuje do protokołu:
- wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania - od obywatela polskiego zamieszkałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz od cudzoziemca przebywającego legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem pobytu na podstawie wizy lub w ruchu bezwizowym
- konsul - od osoby zamieszkałej za granicą
• Potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego
Decyzję w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego lub jego utraty wydaje na wniosek osoby, której postępowanie dotyczy, lub podmiotu, który wykaże interes prawny lub ciążący na nim obowiązek uzyskania decyzji.
Postępowanie może być wszczęte także z urzędu.
Wniosek o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego składa się, na specjalnym formularzu, do wojewody wojewoda właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub ostatnie miejsce zamieszkania na terytorium Polski osoby, której postępowanie dotyczy, a w przypadku braku tej podstawy – do wojewody mazowieckiego.
Osoba zamieszkująca poza Polską może złożyć wniosek za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania.
Wniosek o potwierdzenie posiadania lub utraty obywatelstwa polskiego powinien zawierać dane osoby, której potwierdzenie dotyczy, i jej wstępnych do drugiego stopnia oraz informacje o istotnych okolicznościach niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego i prawnego.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku, chyba że uzyskanie tych dokumentów napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.
Artykuł z dnia 3.08.2012 r.
