Osoba złożyła w ośrodku pomocy społecznej wniosek o przyznanie świadczenia „Za życiem”. Do wniosku dołączyła zaświadczenie potwierdzające pozostawanie pod opieką od 10. tygodnia ciąży wystawione przez specjalistę ginekologii i położnictwa oraz zaświadczenie potwierdzające urodzenie się żywego dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu wystawione przez specjalistę pediatrii. Z centralnego rejestru lekarzy RP po weryfikacji numeru PWZ wynika, że lekarz ten posiada specjalizację II stopnia z pediatrii. Czy na podstawie tych dwóch zaświadczeń ośrodek pomocy społecznej może przyznać świadczenie za życiem? Czy specjalizacja II stopnia pediatrii lekarza, który wystawił zaświadczenie kwalifikuje osobę do tego świadczenia?
Anna
Szanowna Pani!
Stosownie do art. 4 ust. 3 z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem", ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, o których mowa w ust. 2 pkt 2-4, stwierdza w zaświadczeniu lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej.
W ww. normie prawnej mamy do czynienia ze spójnikiem "lub". Spójnik ten wraz ze spójnikiem „albo” zaliczają się do spójników alternatywnych, przy czym spójnik "albo" określa alternatywę o charakterze rozłącznym i oznacza jedno wybrane znaczenie. Innymi słowy, alternatywa rozłączna to takie zdanie złożone i zbudowane z dwóch, lub więcej zdań składowych, które wyklucza jednoczesną prawdziwość i jednoczesną fałszywość zdań składowych.
Z kolei użycia spójnika "lub" w zdaniu oznacza, że mamy do czynienia z alternatywą łączną (nierozłączną), a zatem gdy jedno zdanie jest fałszywe, a jednocześnie prawdziwe. Zatem adresat tego zdania może się zachować w sposób "X", w sposób "Y", w sposób "X i Y".
Powyższe tezy potwierdza również stanowisko judykatury. I tak, w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2008 r. sygn. akt. III CZP 31/08 stwierdzono, że spójnik "lub" oznacza alternatywę łączną (nierozłączną) i stanowi przeciwieństwo wyrazu "albo", właściwego dla alternatywy rozłącznej. Takie samo stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 marca 2006 r. sygn. akt I CSK 8 I/OS, a w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2006 r. sygn. akt II UZP 10/06 stwierdzono, że "lub" wyraża "alternatywę łączną, czyli dopuszcza możliwość współwystępowania sytuacji komunikowanych przez zdanie łączone tym spójnikiem". Zatem możliwe jest spełnienie warunków wynikających z jednego lub kilku, a także ze wszystkich zdań oddzielonych spójnikiem "lub". Inaczej rzecz ujmując, zgodnie z zasadami rządzącymi logiką, alternatywą łączną (nierozłączną) jest zdanie złożone, które powstaje zbudowane przy pomocy funktora alternatywy nierozłącznej, do oznaczenia którego używa się słowa "lub". Warunkiem prawdziwości alternatywy łącznej (nierozłącznej) jest prawdziwość choćby jednego argumentu zdaniowego. Natomiast warunkiem koniecznym dla fałszywości alternatywy zwykłej jest fałszywość obu zdań składowych. Zatem warunkiem wystarczającym przy alternatywie łącznej (nierozłącznej) jest prawdziwość, tj. istnienie chociażby jednego zdania, przy czym nie jest konieczne spełnienie wszystkich warunków z innych zdań rozdzielonych wyrazem "lub". Zgodnie z poglądem przyjętym w doktrynie w przypadku połączenia znakiem alternatywy nierozłącznej kilku zdań, dla prawdziwości całego zdania, wystarcza prawdziwość przynajmniej jednego zdania składowego (Logika praktyczna, Zygmunt Ziembiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, str. 79).
Zatem przenosząc powyższe rozważania i przedstawione reguły logiki na grunt niniejszej sprawy, tj. art. 4 ust. 3 z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem" stwierdzić należy, że zgodnie z tym przepisem zaświadczenie o którym w nim mowa, może wystawić lekarz posiadający specjalizację II stopnia bez względu na to w jakiej dziedzinie.
W opisanej sprawie zaświadczenie wydał lekarz posiadający specjalizację II stopnia z pediatrii. Zatem był jest to lekarz, który według art. 4 ust. 3 ustawy może takie zaświadczenie wystawić, a to zaświadczenie może być podstawą przyznania świadczenia.
Powyższe potwierdzenie znajduje w informacjach prasowych, gdzie z podobnym pytaniem zwrócił się do MPRiPS OPS w Puławach:
https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/1041246,za-zyciem-zaswiadczenie.html
Jak wskazuje art. 10 ust. 5 ustawy, jednorazowe świadczenie przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu, a w myśl ust. 6, pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 8 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio.
Zaświadczenie pozostawanie pod opieką medyczną dołączone do wniosku spełnia warunki określone w ww. przepisach.
Stan prawny na dzień 16.02.2022 r.
