Artykuły

Kilka dyspozycji wkładem na wypadek śmierci w kilku bankach

W maju 2016 r. zmarł mój ojciec. Był wdowcem i miał mnie i mojego brata. Ojciec pozostawił na kontach oszczędnościowych znaczne kwoty pieniężne. Konta były w 4 bankach. W każdym z banków ojciec zrobił dyspozycję na mojego brata. Jak mi powiedział pobrał, miesiąc po śmierci ojca, z każdego banku po 90.000 zł, czyli łącznie 270.000 zł. Powiedział mi też, że na kontach pozostało 10.000 zł, które będę mogła sobie wybrać po tym jak przeprowadzimy postępowanie spadkowe.
Czy to możliwe, że brat dostał po ojcu 270.000 zł a ja tylko 10.000 zł? Podkreślę, że ojciec, prócz kwot na kontach nie miał żadnego innego majątku.


Sabina

 

 


 

 

Szanowna Pani!


Jak wynika z Pani pytania ojciec złożył w bankach, w których posiadał rachunki oszczędnościowe dyspozycje na wypadek śmierci.


Dyspozycja taka unormowana jest w art. 56 ust. 1 Prawa bankowego, zgodnie z którym posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie - po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).


Pani ojciec mógł zatem złożyć dyspozycję wkładem na wypadek śmierci a w dyspozycji tej wskazać, aby bank po jego śmierci wypłacił środki pieniężne Pani bratu.
Co więcej zgodnie z Prawem bankowym (art. 56 ust. 5) nie wchodzi w skład spadku po zmarłym posiadaczu rachunku bankowego.


Jednak należy mieć na względzie to, że ustawodawca określił limit kwoty jaką można wypłacić na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci. Zgodnie z art. 56 ust. 2 kwota wypłaty tytułem dyspozycji na wypadek śmierci, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.


Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w miesiącu kwietniu 2016 r. (ostatni miesiąc przed śmiercią Pani ojca) wynosiło 4312,64 zł.
Dwudziestokrotność tej kwoty to 86252,80 zł i tylko do wypłaty takiej kwoty, tytułem dyspozycji na wypadek śmierci, miał prawo Pani brat.


W Pani sprawie wchodzi w grę także przepis, który wskazuje, że jeżeli posiadacz rachunku wydał więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza limit, o którym mowa w ust. 2, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej (art. 56 ust. 4).
Oznacza to, że kwota wypłacona Pani bratu na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci sporządzonej jako ostatnia była kwota mu należną.


Z Pani pytania wynika, że 4 banki wypłaciły Pani bratu łącznie 345011,20 zł,  a Pani brat jest uprawniony wyłącznie do kwoty 86252,80 zł. Pozostała część to kwota, która wchodzi w skład spadku po Pani ojcu.


Oczywiście taka sytuacja jak w Pani przypadku może mieć miejsce – banki nie dysponują bowiem niestety takim systemem wymiany informacji, aby mogły ustalić czy dana osoba składała dyspozycje na wypadek śmierci w innych bankach a jeżeli tak to na jaką kwotę ta dyspozycja opiewała.
Aktualnie trwają prace nad takim systemem, ale w czasie kiedy Pani brat wypłacał środki z kont bankowych taki rejestr nie istniał, zatem opisana w Pani pytaniu sytuacja mogła mieć miejsce.


Osoby, którym na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wypłacono kwoty z naruszeniem zasad  są zobowiązane do ich zwrotu spadkobiercom posiadacza. Tak wskazuje wprost art. 56 ust. 6 Prawa bankowego.


Jako spadkobierczyni ojca może Pani żądać od Pani brata zwrotu kwoty wypłaconej ponad dopuszczalną kwotę. Ta „nadwyżka” którą w sposób nieuprawniony dysponuje Pani brat wchodzi w skład spadku. Jeżeli ojciec nie pozostawił testamentu to odziedziczyła Pani spadek w 1/2 wysokości.


Aby móc wykazać, że jest Pani spadkobierczynią Pani ojca a tym samym osobą uprawnioną do środków zgromadzonych przez ojca na kontach bankowych musi Pani uzyskać postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia.

 


Stan prawny na dzień 21.10.2016 r.





  • Data2016-11-10
  • AutorŁukasz Obrał

Zadaj pytanie prawnikowi

regulamin
Jeśli chcesz dodać więcej załączników wyślij e-mail na kontakt@prawo-porady.pl