Wyrokiem Sądu otrzymałam spółdzielcze mieszkanie własnościowe - po moich rodzicach lecz muszę spłacić moją siostrę w kwocie 50.000 zł. Ponieważ jestem emerytką i nie mam takiej gotówki, więc zgodziłam się, aby siostra mieszkała w tym mieszkaniu, a ja zobowiązałam się spłacić ją w ratach. Siostra zgodziła się na taki układ. Spłaciłam dopiero 1/5 w ciągu trzech lat. Moje pytanie jest następujące: Gdyby siostra zmarła, czy musiałabym spłacać pozostałą kwotę jej trójce dzieci?
Maria
Szanowna Pani,
Jak wynika ugody sądowej, że zobowiązała się Pani do spłaty siostry w kwocie 50.000 zł. Miała Pani to zrobić w dwóch ratach – pierwsza 10.000 zł do 30 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, a druga 40.000 zł do 30 czerwca 2013 r.
Warunkiem uiszczenia drugiej raty jest wydanie Pani lokalu. Dopóki lokal nie zostanie wydany, w stanie wolnym od rzeczy i osób reprezentujących prawa siostry to nie pojawi się obowiązek zapłaty kwoty 40.000 zł.
Jak rozumiem, skoro siostra mieszka nadal w mieszkaniu, to nie doszło do jego wydania i opróżnienia z rzeczy należących do siostry. W takim stanie rzeczy (o ile siostra nie wydała lokalu a następnie ponownie w nim zamieszkała) nie ma Pani obowiązku zapłaty drugiej raty spłaty.
Jednak ten obowiązek pojawi się kiedy siostra mieszkanie opuści.
Prawa i obowiązki osoby, która zmarła, przechodzą w drodze dziedziczenia na spadkobierców. Wynika to z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Stosownie do § 2 art. 922 KC, nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
W skład spadku po Pani siostrze wejdzie także uprawnienie do żądania zapłaty kwoty wynikającej z ugody zawartej przed sądem. Nie jest tak, że z chwilą śmierci zobowiązania takie jak to wynikające z ugody zawartej przed sądem wygasają. Wygasają z chwilą śmierci wyłącznie ściśle związane z osobą spadkodawcy oraz które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Uprawnienie wynikające z ugody jaką Pani zawarła z siostrą nie jest prawem związanym ściśle z jej osobą, ani prawem które z chwilą śmierci siostry przejdzie na jakieś inne osoby (np. dzieci), niezależnie od tego czy będą one spadkobiercami.
Jeżeli więc Pani siostra umrze to nadal będzie Pani zobowiązana do zapłacenia kwoty jaka pozostała do spłaty. Uprawnionymi do żądania zapłaty będą spadkobiercy siostry. Nie muszą to być jej dzieci – siostra może powołać do spadku inne osoby niż swoje dzieci.
Jeżeli mieszkanie, po śmierci siostry, zostanie opróżnione z jej rzeczy to ziści się warunek określony w ugodzie sądowej i powstanie obowiązek zapłaty.
Jeżeli nie dotrzyma Pani terminu zapłaty czyli w tym momencie chwila wydania lokalu, to uprawnieniu (siostra lub jej spadkobiercy) będą mogli nie tylko żądać od Pani zapłaty kwoty 40.000 zł ale także odsetek liczonych od dnia wydania mieszkania do dnia zapłaty.
Na podstawie ugody sądowej siostra lub jej spadkobiercy, po ziszczeniu się warunku zapłaty, będą mogli wystąpić do komornika z wnioskiem o wszczęcie przeciwko Pani egzekucji. Ugoda sądowa jest bowiem tytułem wykonawczym na podstawie, którego komornik może prowadzić postępowanie egzekucyjne.
Dodam, że Pani obowiązek – obowiązek zapłaty kwoty wynikającej z ugody sądowej, również przejdzie, o ile nie spłaci Pani siostry lub jej spadkobierców zgodnie z warunkami ugody, na Pani spadkobierców jako dług spadkowy.
Stan prawny na dzień 20.09.2015 r.
