Moja mama jest ciężko chora i wymaga opieki. Stan zdrowia sprawia, że mama musi trafić do DPS-u. Pobyt w DPS-ie wynosi 3000 zł, renta mamy wynosi 1000 zł. 70% (700 zł) weźmie DPS i trzeba będzie dopłacać 2300 zł. Mąż i rodzice mamy nie żyją. Zostałam tylko ja, jednak nie mam żadnego dochodu, ponieważ dopiero zaczęłam studia i utrzymuję się z stypendium socjalnego.
Gdy skończę studia i zacznę zarabiać to będę płacić, ale teraz nie mam z czego. Wiem, że w takiej sytuacji, gmina powinna dopłacać te 2300 zł.
Moje pytanie brzmi: Czy gmina ma prawo zażądać ode mnie jakichkolwiek pieniędzy na podstawie tego, że moja mama przepisała na mnie swój dom (który obecnie stoi pusty) i ziemie w formie darowizny z dożywotnią służebnością, ale wiedząc jednocześnie, że nie mam żadnego dochodu? Czy może zmusić mnie do tego, żebym sprzedała dom i ziemie i zaczęła płacić?
Ewa
Szanowna Pani,
Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:
- mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
- małżonek, zstępni przed wstępnymi,
- gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej
- przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
Ust. 2 art. 61 ustawy wskazuje, iż opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
- mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;
- małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
- w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;
- gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.
Jak wynika z Pani pytania jest Pani jedynym członkiem rodziny mamy, który może być zobowiązany do ponoszenia opłaty za pobyt mamy w domu pomocy społecznej. Pani mama nie ma małżonka, jej rodzice nie żyją, a Pani jest jedynym dzieckiem.
Jak rozumiem jest Pani osobą samotnie gospodarującą (prowadzi Pani jednoosobowe gospodarstwo domowe, nie ma osób wspólnie z Panią zamieszkujących oraz gospodarujących).
W chwili obecnej, zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie o pomocy społecznej, jedynym dochodem jaki Pani posiada to stypendium socjalne z uczelni.
Mając na względzie powyższe przepisy, byłaby Pani zobowiązana do ponoszenia odpłatności za pobyt mamy w domu pomocy społecznej tylko wówczas gdyby kwota otrzymywanego stypendium była wyższa niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej.
W takim wypadku kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie mogłaby być niższa niż 300% tego kryterium.
Obecnie, kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 542 zł. Aby być zobowiązaną do ponoszenia odpłatności za pobyt mamy w DPS otrzymywane stypendium musiałoby być wyższe niż 1626 zł miesięcznie. Gdyby było wyższe niż ta kwota to wysokość maksymalnej opłaty jaką by Pani mogła ponosić stanowiłaby różnicę pomiędzy kwotą dochodu a 1626 zł.
Fakty posiadania nieruchomości czy innych przedmiotów majątkowych nie ma żadnego wpływu na powstanie obowiązku ponoszenia odpłatności za dom pomocy społecznej. Podstawą ustalenia zobowiązania jest wyłącznie kwota osiąganego dochodu przez osoby wskazane w przepisie art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej.
Nie zmienia tego okoliczność, że własność nieruchomości została przeniesiona na Panią w drodze darowizny, ani fakt, iż nieruchomość obciążona jest służebnością mieszkania.
Żaden przepis prawny nie daje ośrodkowi pomocy społecznej możliwości „zmuszenia” Pani do sprzedaży nieruchomości czy jakiejkolwiek innej rzeczy, której jest Pani właścicielem. Nie ma także przepisów, które pozwalałyby na „zmuszenie” Pani do podjęcia jakichkolwiek innych działań związanych z posiadanym domem (np. do wynajęcia domu i uzyskiwania w ten sposób dochodu).
Jeżeli Pani mama zostanie umieszczona w domu pomocy społecznej to odpłatność za ten pobyt będzie ponoszona w części przez mamę (70% jej dochodów), a w pozostałej części przez gminę. Jako córka mamy będzie Pani zobowiązana do ponoszenia odpłatności za jej pobyt w domu pomocy społecznej tylko wówczas kiedy Pani dochód przekroczy kwotę 1626 zł (na dzień dzisiejszy).
Stan prawny na dzień 29.05.2015 r.
