Pobieram rodzinną po zmarłym tacie, ale że względu na to że moja mama też nie żyje to przysługuje mi również dodatek sierocy do tej renty. Jestem obecnie w 9 miesiącu ciąży i niebawem będę rodzić. Chciałabym się dowiedzieć czy renta lub dodatek sierocy zostanie mi odebrany po urodzeniu dziecka czy też raczej nie mam się o co martwić i póki będę miała status ucznia to będę otrzymywała renta jak i ten dodatek?
Kasia
Szanowna Pani
Jak wskazuje art. 68 ust. 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:
- do ukończenia 16 lat;
- do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów (ust. 2).
Dodatek dla sierot zupełnych, określony w art. 76 ww. ustawy przysługuje osobie uprawnionej do renty rodzinnej (uprawnionemu dziecku) jeżeli jest sierotą zupełną.
Przepisy ustawy emerytalno-rentowej nie uzależniają prawa do renty rodzinnej i dodatku „sierocego“ do niej od tego czy osoba uprawniona ma własne dzieci czy nie lub czy jest zobowiązana do alimentacji innych osób (jako matka będzie Pani zobowiązana do alimentacji swojego dziecka).
Renta rodzinna będzie Pani wypłacana przez ZUS dopóki będzie się Pani uczyć, do osiągnięcia 25 roku życia. Dodatek dla sierot zupełnych będzie Pani wypłacany przez cały okres wypłacania Pani renty rodzinnej. Ciąża i urodzenie dziecka nie ma wpływu na prawo do renty rodzinnej oraz dodatków do niej.
Warunkiem wypłaty jest kontynuowanie nauki – skreślenie z listy uczniów/słuchaczy/studentów skutkuje utratą prawa do renty rodzinnej i dodatku sierocego.
Tu wskażę, że orzecznictwo sądowe uznaje, że "ukończeniem nauki w szkole" w rozumieniu przepisów o rencie rodzinnej jest uczęszczanie do szkoły i faktyczne realizowanie jej programu (choćby z negatywnymi rezultatami), a więc kształcenie się. Możliwe są jednak przerwy w nauce (rozszerzająca wykładnia funkcjonalna przepisu), nawet powodujące czasową utratę statusu ucznia w danej szkole, ale o charakterze przejściowym, wywołane nadzwyczajnymi i obiektywnymi przyczynami. Nie można natomiast mówić o pobieraniu nauki ("kończeniu nauki w szkole"), gdy uczeń nie wykonuje żadnych czynności polegających na kształceniu się, a zapisanie się do szkoły (uzyskanie statusu ucznia) ma wyłącznie charakter formalny, zwłaszcza gdy ma celu tylko zachowanie prawa do renty rodzinnej. Samo zapisanie się do szkoły pomaturalnej nie jest wystarczające do uzyskania prawa do renty rodzinnej, jeśli ubezpieczony nie realizuje obowiązków ucznia. Pojęcie nauki w szkole nie powinno być rozumiane dowolnie. Nie można mówić o pobieraniu nauki, gdy uczeń nie podejmuje żadnych starań w kierunku przyswajania wiedzy, a status osoby uczącej uzyskuje jedynie przez zapisanie się do określonej szkoły.
Stan prawny na dzień 19.08.2021 r.
