Mam 17-letniego syna. Jego ojciec go nie uznał. Obecnie wyszłam za mąż. Przyjęłam nazwisko męża. Mój syn ma nadal moje panieńskie nazwisko. Mój syn chciałby zmienić swoje nazwisko na takie jak ja noszę, a więc nazwisko mojego męża.
Czy jest to możliwe? Jak zmienić nazwisko dziecka?
Iwona
Szanowna Pani,
Zmiana nazwiska dziecka w przypadku kiedy ojcostwo dziecka nie jest ustalone, a jego matka zawarła związek małżeński jest jak najbardziej możliwe. Procedura w tym wypadku, zwłaszcza jeżeli zgadza się na to mąż matki dziecka jest bardzo prosta.
Stosownie do przepisu art. 90 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie zgodnie z art. 88 nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko. Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.
Według § 2 art. 90 KRO, nadanie dziecku nazwiska, o którym mowa w § 1, nie jest dopuszczalne, jeżeli nosi ono nazwisko ojca albo nazwisko utworzone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
Art. 88 § 1 KRO wskazuje, iż dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki, nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Małżonkowie mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
Pani syn nie nosi ani nazwiska ojca, ani nazwiska utworzonego na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka – nie został on bowiem prawnie uznany przez jego biologicznego ojca.
Aby zmienić nazwisko dziecka wystarczy więc, że udacie się Państwo (Pani i mąż) oraz syn do urzędu stanu cywilnego i tam złożycie Państwo stosowne oświadczenia – Pani i mąż zgodne oświadczenie o tym, iż Pani dziecko będzie nosiło nazwisko będące nazwiskiem Pani i męża. Syn musi złożyć oświadczenie o wyrażeniu zgody na jego nazwisko.
Do zmiany nazwiska dziecka w sposób przewidziany w Kodeksie rodzinnym niezbędna jest zgodna małżonka rodzica dziecka, któremu ma być zmienione nazwisko. Jeżeli takiej zgody nie ma to nie jest możliwa zmiana nazwiska dziecka w tym trybie.
Nawet jeżeli Pani mąż nie wyrażałby zgodny na zmianę nazwiska dziecka i odmówił złożenia zgodnego oświadczenia, o którym mowa w art. 90 KRO, zmiana nazwiska Pani syna jest prawnie możliwa. W takim przypadku zastosowanie mogą mieć przepisy ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 220, poz. 1414 ze zm.).
Wedle art. 9 ust. 1 ustawy, zmiana imienia lub nazwiska następuje na pisemny wniosek osoby ubiegającej się o zmianę. Zmiana imienia lub nazwiska małoletniego dziecka następuje na pisemny wniosek przedstawiciela ustawowego dziecka (art. 9 ust. 2 zd. 1). Do zmiany nazwiska dziecka stosuje się odpowiednio przepisy art. 8 ust. 2 – 4 ustawy.
Według art. 8 ust. 2 ustawy, zmiana nazwiska jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci pod warunkiem, że drugi z rodziców wyraził na to zgodę, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub nie jest znany albo jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska dziecka jest potrzebne także wyrażenie zgody przez dziecko.
W Pani przypadku zmiana Pani nazwiska może pociągnąć zmianę nazwiska Pani dziecka pod warunkiem, że Pani syn wyrazi na to zgodę.
Według art. 8 ust. 4 ustawy, zgoda dziecka na zmianę nazwiska dziecka powinna zostać wyrażona:
- osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępcą, a w przypadku braku takiego miejsca – kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego wnioskodawcy albo jego zastępcą. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób wskazany powyżej, w to dziecko może złożyć oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego właściwym dla miasta stołecznego Warszawy albo jego zastępcą
- w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Osoby zamieszkałe za granicą mogą wyrazić zgodę za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej
Stan prawny na dzień 31.01.2014 r.
