Jestem ojcem 2-letniego dziecka. Obecnie toczy się sprawa w sądzie o rozwód.
W pozwie o rozwód matka dziecka złożyła również wniosek o zabezpieczenie alimentów. Zabezpieczenie to zostało jej przyznane (600 zł miesięcznie), a ja nie odwoływałem się od tego orzeczenia. W postanowieniu nie ma daty od której mam płacić zabezpieczenie, jest tylko wzmianka, że alimenty mam płacić, z góry do 10 dnia każdego miesiąca.
Moje pytanie brzmi: czy, aby to zabezpieczenie było prawomocne winna być wydana klauzula wykonalności? Czy zabezpieczenie jest już ważne bez tej klauzuli. Matka we wniosku nie prosiła o wydanie klauzuli.
Moim zdaniem mam zacząć płacić na dziecko jeżeli matka przedłoży mi postanowienie z klauzulą wykonalności.
Marian
Szanowny Panie,
Art. 363 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia.
Skoro nie odwoływał się Pan od postanowienia sądu o zabezpieczeniu roszczeń alimentacyjnych to oznacza to, że orzeczenie to uprawomocniło się po upływie 7 dni od daty doręczenia Panu tego postanowienia (jak rozumiem zostało ono wydane na posiedzeniu niejawnym).
Jak wynika z powyższego przepisu prawomocność wyroku czy postanowienia nie jest uzależniona od tego czy sąd nadał temu orzeczeniu klauzulę wykonalności.
Sam fakt uprawomocnienia się postanowienia rodzi po Pana stronie obowiązek płacenia na dziecko wskazanej w postanowieniu kwoty.
Klauzula wykonalności będzie potrzebna żonie wówczas kiedy Pan nie wywiąże się z obowiązku zapłaty określonej kwoty tytułem przyczyniania się do utrzymania dziecka, wynikającej z postanowienia o zabezpieczeniu, a żona będzie chciała wyegzekwować tą kwotę z pomocą komornika.
Zgodnie z art. 776 KPC, podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, definiowany przez tenże przepis jako tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, co ważne - chyba że ustawa stanowi inaczej.
Tytułem egzekucyjnym mogą być m. in. orzeczenia sądu oraz orzeczenia referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (art. 777 § 1 pkt 1 i pkt 11 KPC).
Natomiast klauzula wykonalności to akt sądowy stwierdzający możliwość wykonania danego tytułu egzekucyjnego i jego zakres. W myśl art. 783 § 1 KPC, klauzula wykonalności powinna zawierać stwierdzenie, że tytuł uprawnia do egzekucji, a w razie potrzeby oznaczać jej zakres. Opatrzenie tytułu egzekucyjnego klauzulą wykonalności nadaje mu przymiot tytułu wykonawczego.
W tym miejscu zasadne jest zwrócić uwagę, iż stosownie do art. 731 KPC udzielone w postępowaniu cywilnym zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Takim wyjątkiem od przytoczonego unormowania jest art. 753 § 1 KPC. W myśl wskazanego przepisu, w sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. Wystarczającą podstawą zabezpieczenia alimentów jest uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.
Aby tak się stało, uprawniony powinien wskazać okoliczności (np. dokumenty, także prywatne), które pozwoliłyby na ustalenie, że zaspokojenie roszczenia w drodze egzekucji może być utrudnione.
Implikacją przedstawionych powyżej przepisów jest stwierdzenie, że zabezpieczenie udzielone przez sąd na rzecz Pana żony ma charakter egzekucyjny (nadaje się do egzekucji).
Bardzo istotne znaczenie ma art. 243 § 1 zd. 1 KPC: Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu.
Pana żona jako strona postępowania zapewne otrzymała od sądu odpis postanowienia wraz z nadaną mu klauzulą wykonalności.
Wobec powyższego, wzmiankowane orzeczenie sądu jest tytułem wykonawczym, stanowiąc podstawę egzekucji. Z uwagi na nadanie przez sąd w omawianej sprawie klauzuli wykonalności z urzędu, Pana żona nie miała obowiązku zwracać się o dokonanie tej czynności.
W sytuacji, w której nie będzie się Pan wywiązywał z obowiązku wynikającego z postanowienia Pana żona będzie mogła złożyć u komornika wniosek o wszczęcie przeciwko Panu postępowania egzekucyjnego – do tego wniosku będzie musiała dołączyć tytuł egzekucyjny czyli postanowienie sądu wraz z nadaną mu przez sąd klauzulą wykonalności.
Żona nie musi Panu przedstawiać postanowienia sądu z nadaną mu klauzulą wykonalności. Pana obowiązek płacenia na dziecko istnieje od chwili uprawomocnienia się postanowienia o zabezpieczeniu.
Jeżeli postanowienie nie zawiera określenia od jakiego momentu powinien Pan płacić ustaloną w orzeczeniu kwotę to należy uznać, że taką datą będzie chwila uprawomocnienia się orzeczenia.
Sąd w postanowieniu wskazał, do którego dnia miesiąca powinien Pan płacić zasądzoną kwotę (do 10 dnia każdego miesiąca).
Tak więc do 10 dnia kolejnego miesiąca, pierwszego po uprawomocnieniu się postanowienia powinien Pan zapłacić na ręce żony alimenty za ten miesiąc i dodatkowo alimenty za okres od daty uprawomocnienia się postanowienia do końca miesiąca – proporcjonalnie. Np. jeżeli postanowienie uprawomocniło się w dniu 26 października to do 10 listopada powinien Pan zapłacić kwotę 600 zł (za listopad) i dodatkowo 116,13 zł (za okres od 26 do 31 października).
Brak płatności w tym terminie może spowodować, że żona złoży wniosek o egzekucję u komornika co dla Pana będzie się wiązało z dodatkowymi kosztami (koszty egzekucji).
Stan prawny na dzień 31.10.2012 r.
