Czy istnieje możliwość, aby wystąpić do sądu o zasądzenie alimentów, ale nie w konkretnej kwocie lecz w ułamku zarobków ojca dziecka?
Moje pytanie jest stąd, iż ojciec dziecka ma bardzo zróżnicowane zarobki miesięczne (premie, dodatki, itp.), a zarabia co najmniej 2000 zł miesięcznie.
Edyta
Szanowna Pani,
Odpowiadając na Pani pytanie należy wskazać, iż może Pani ubiegać się w imieniu dziecka o zasądzenie na jego rzecz alimentów w wysokości określonej ułamkowej części wynagrodzenia ojca dziecka.
Występując z takim żądaniem warto zażądać jednocześnie określenia dolnej granicy tych alimentów.
Można zatem sformułować żądanie pozwu np. tak: wnoszę o zasądzenie od ojca małoletniej córki alimentów w wysokości 1/4 wynagrodzenia ojca dziecka, nie mniej niż 1000 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki małoletniej powódki, z góry, do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.
To, że sąd może zasądzić alimenty na dziecko i określić ich wysokość w postaci ułamkowej części wynagrodzenia zobowiązanego, zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowym.
W uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 września 1979 r., sygn. akt. III CZP 16/79 (OSNCP 1980/7-8 poz. 129), wpisanej do księgi zasad prawnych, stwierdzono, iż w wypadku gdy uprawniony do alimentacji ma prawo do równej stopy życiowej ze zobowiązanym, zasądzenie alimentów przez określenie ich w ułamkowej części wynagrodzenia nie jest wyłączone, jeżeli wynagrodzenie stanowi jedyne stałe źródło utrzymania zobowiązanego, a system tego wynagrodzenia usprawiedliwia takie rozstrzygnięcie.
Natomiast w uchwale z dnia 4 lipca 1980 r., sygn. akt. III CZP 47/80 (OSNCP 1981/1 poz. 4) Sąd Najwyższy stwierdził, że w orzeczeniu o zasądzeniu alimentów przez określenie ich w ułamkowej części wynagrodzenia zobowiązanego określenie dolnej ich granicy nie jest wyłączone; w sentencji takiego orzeczenia sąd nie określa składników wynagrodzenia zobowiązanego do alimentacji.
W uzasadnieniu pierwszej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że obowiązujące prawo określa ściśle przesłanki, od których zależy wysokość alimentów, nie przesądza natomiast, w jakiej postaci to zasądzenie powinno nastąpić. Dlatego każdy sposób, który czyni zadość funkcji wyroku alimentacyjnego, jest co do zasady dopuszczalny. Można więc zasądzić alimenty nie tylko w określonej okresowej kwocie, ale także w naturze (co w okresie międzywojennym i bezpośrednio po II wojnie światowej było w stosunkach wiejskich niemal regułą) i w odpowiednim ułamku wynagrodzenia pobieranego przez osobę zobowiązaną do alimentacji. O wyborze więc każdego z tych sposobów rozstrzyga celowość, oceniana według konkretnych okoliczności. W szczególności jeżeli zasądzenie alimentów w naturze może należeć w warunkach rozwiniętej gospodarki towarowej do wyjątków, to przyznanie ich w odpowiednim ułamku wynagrodzenia zobowiązanego może być nieraz uzasadnione.
W uzasadnieniu drugiej z uchwał Sąd Najwyższy stwierdził, iż w wypadku ułamkowego zasądzenia alimentów nie jest także wyłączone określenie ich dolnej granicy, gdyż to jest jeden ze sposobów zasądzenia alimentów przez ustawodawcę nie zabroniony. Jeżeli przeto Sąd dochodzi do wniosku, że jest to celowe, może w taki dwojaki sposób określić zakres obowiązku alimentacyjnego osoby zobowiązanej. Takie podwójne niejako określenie tego zakresu ma takie znaczenie, że w razie zmniejszenia się zarobków zobowiązanego uprawniony ma w każdym razie zapewnione pewne minimum środków utrzymania. Oczywiście jeżeli do zmniejszenia się zarobków doszło nie na skutek uchylania się zobowiązanego od jego obowiązku, może on wystąpić o obniżenie zasądzonych alimentów także przez obniżenie owej dolnej ich granicy. Należy jednak dodać, że takie obniżenie mogłoby nastąpić tylko o tyle, o ile doszłoby do drastycznego zmniejszenia możliwości zarobkowych zobowiązanego. Gdyby bowiem to zmniejszenie nie miało tak szerokiego zakresu, zobowiązany do alimentacji byłby zmuszony do ograniczenia swoich wydatków, aby tylko zapewnić pewne minimum środków utrzymania dla osoby uprawnionej, zwłaszcza gdy jest nią małoletnie dziecko.
Występując z pozwem o zasądzenie alimentów określonych ułamkiem wynagrodzenia ojca dziecka z jednoczesnym określeniem minimalnej kwoty alimentów powinna Pani uzasadnić takie żądanie.
W uzasadnieniu może Pani w szczególności wskazać, że ojciec dziecka otrzymuje w każdym miesiącu zróżnicowane wynagrodzenie, a w sytuacji, gdy obowiązuje zasada równej stopy życiowej dziecka i jego ojca takie orzeczenie jest zasadne.
Stan prawny na dzień 4.05.2012 r.
