Wyrokiem Sądu Rejonowego w Chełmie z 13 marca 2007 r. osoba została skazana na karę grzywny w wysokości 500 zł za przestępstwo z art. 286 § 3 Kodeksu karnego. Grzywna została zapłacona w dniu 8 sierpnia 2007 r.
Drugim wyrokiem, tym razem Sądu Rejonowego w Rzeszowie z 29 kwietnia 2009 r., ta sama osoba została skazana za przestępstwo z art. 284 § 3 na karę grzywny w wysokości 1000 zł. Grzywnę tą ta osoba zapłaciła w dniu 5 czerwca 2008 r.
Jakie kroki należy poczynić, aby osoba, która popełniła wymienione przestępstwa otrzymała zaświadczenie o niekaralności? Jakie pisma należy złożyć i do których Sądów oraz jak uzyskać brakujący wyrok?
Agata
Szanowna Pani,
Aby osoba otrzymała zaświadczenie o niekaralności musi zostać usunięty z rejestru skazanych wpis o skazaniu.
Wpis o skazaniu zostanie usunięty z rejestru skazanych z chwilą zatarcia skazania. Zgodnie bowiem z art. 106 Kodeksu karnego, z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Zatarcie skazania następuje z mocy prawa po upływie określonego czasu od chwili wykonania kary lub jej darowania. W przypadkach wskazanych w Kodeksie karnym zatarcie skazania może nastąpić na wniosek skazanego.
Jak wynika z Pani pytania, w obu postępowaniach, osoba została skazana, każdym z wyroków, na kary grzywny.
Do zatarcia skazania zastosowanie w takim wypadku będzie miał przepis art. 107 § 4 KK, wskazujący, iż w razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 3 lat.
Jako, że popełniono dwa przestępstwa, za które dwa sądy orzekły karę grzywny, należy wziąć pod uwagę także art. 108 KK. Przepis ten wskazuje, iż jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
W okolicznościach wskazanych w pytaniu, osoba popełniła drugie z przestępstw przed upływem 5 lat wymaganych do zatarcia skazania za popełnienie pierwszego przestępstwa. Oznacza to, że w sytuacji osoby możliwym jest tylko jednoczesne zatarcie tych dwóch skazań, a więc po upływie terminu 5 lat od daty wykonania kary grzywny orzeczonej w drugim wyroku (zatarcie z mocy prawa) lub po upływie 3 lat od wykonania tej kary grzywny (zatarcie na podstawie zarządzenia sądu na wniosek skazanego).
Kara grzywny orzeczona przez sąd w Chełmie została wykonana w dniu 8 sierpnia 2007 r. Kara grzywny zasądzona przez sąd w Rzeszowie została wykonana w dniu 5 czerwca 2008 r.
Tak więc po dniu 5 czerwca 2012 r. skazany będzie mógł złożyć w sądzie wniosek o wcześniejsze zatarcie skazania.
Zgodnie z art. 2 pkt 1 Kodeksu karnego wykonawczego, organami postępowania wykonawczego są m. in. sąd pierwszej instancji lub inny sąd równorzędny.
W myśl art. 37 § 1 KKW, w przedmiocie zatarcia skazania orzeka sąd, chyba że zatarcie nastąpiło z mocy prawa.
Z kolei § 2 art. 37 KKW wskazuje, że jeżeli w pierwszej instancji wyroki wydało kilka sądów, właściwy jest sąd, który jako ostatni wydał wyrok skazujący. Jeżeli orzekały sądy różnego rzędu, właściwy jest sąd wyższego rzędu.
Z uwagi na powyższe przepisy należy wskazać, iż sądem właściwym do złożenia wniosku o wcześniejsze zatarcie skazań będzie Sąd Rejonowy w Rzeszowie. Jest to bowiem sąd, który ostatni wydal wyrok skazujący.
We wniosku należy wskazać oba wyroki, w których osobę skazano na karę grzywny – zarówno wyrok sądu w Chełmie, jak i w Rzeszowie. Należy wskazać sądy, które wydały orzeczenia, datę wydania orzeczeń, a także sygnatury akt tych spraw.
Należy też wskazać karę na jaką sądy skazały osobę (grzywny), a także daty wykonania tych kar (zapłaty grzywien).
Należy pamiętać, iż sąd może zarządzić zatarcie skazania po dokonaniu analizy dotychczasowego sposobu życia skazanego, jego przeszłości kryminalnej, motywów wniosku oraz celów społecznych instytucji zatarcia skazania.
Z uwagi na powyższe skazany powinien we wniosku wskazać dlaczego chciałby skorzystać z wcześniejszego zatarcia skazania (np. chciałby zmienić pracę na lepszą, ale z tą zmianą wiąże się konieczność bycia niekaranym). Warto też zaznaczyć, że po skazaniu skazany zmienił swoje dotychczasowe życie, nie popełnił żadnego czynu karalnego i dobrze się prowadził. Można także wskazać, że cel nałożonych na skazanego kar grzywny został spełniony i nie ma już obaw, że skazany popełni kolejne przestępstwo.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.), opłata od wniosku o zatarcie skazania wynosi 45 zł.
Na postanowienie w przedmiocie zatarcia skazania przysługuje zażalenie (art. 37 § 4 KKW).
Wniosek skazanego o zatarcie skazania, złożony przed upływem roku od wydania postanowienia odmawiającego zatarcia, można pozostawić bez rozpoznania (art. 37 § 3 KKW).
Stan prawny na dzień 22.03.2012 r.
