Czy mogę sporządzić testament, w którym przepiszę córce cały mój majątek (mieszkanie, dom, domek rekreacyjny, samochody) i każę jej płacić mojemu synowi kwoty po 400 zł miesięcznie?
Boję się, że gdyby syn otrzymał spadek roztrwoniłby to szybko.
Maria
Szanowna Pani,
W myśl art. 968 § 1 KC, spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.
Powyższy przepis definiuje instytucję zapisu zwykłego.
Mając na względzie powyższy przepis, Pani jako spadkodawca może w testamencie powołać do spadku w całości córkę oraz ustanowić zapis na rzecz syna czyli zobowiązać spadkobiercę testamentowego (córkę) do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby. Treścią zapisu może być obowiązek spełnienia przez obciążonego na rzecz zapisobiercy periodycznych świadczeń pieniężnych, a więc płacenia co miesiąc renty w określonej w testamencie wysokości.
W wyniku sporządzenia takiego testamentu, w chwili Pani śmierci, powstanie pomiędzy córką – spadkobierczynią testamentową a synem - zapisobiorcą stosunek zobowiązaniowy, z którego wynika obowiązek córki płacenia bratu miesięcznej renty. Do tego stosunku mieć będą zastosowanie odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego, a w szczególności przepisy art. 903-907 KC o rencie.
Gdyby córka uchylała się od wykonania zapisu Pani syn będzie mógł na drodze sądowej domagać się jego wykonania.
Zastosowanie w tym względzie będzie miał art. 190 KPC, zgodnie z którym, można dochodzić przyszłych powtarzających się świadczeń, jeżeli nie sprzeciwia się temu treść łączącego strony stosunku prawnego.
W sytuacji uchylania się przez spadkobiercę testamentowego od wykonania zapisu zapisobierca będzie mógł żądać na drodze sądowej zobowiązania spadkobiercy do comiesięcznego świadczenia renty w wysokości określonej w testamencie.
Takie powództwo jest dopuszczalne.
Przyjęcie dopuszczalności dochodzenia przez uprawnionego przyszłych powtarzających się świadczeń rentowych, należnych od spadkobiercy, obciążonego zapisem, w niczym nie narusza przepisów o zapisie, a w szczególności wynikającej z art. 970 kc zasady, że zapisobierca może żądać wykonania zapisu z chwilą jego wymagalności. Zasądzenie przyszłych powtarzających się świadczeń nie narusza tej zasady dlatego, że wyrok zasądzający takie świadczenia będzie egzekwowany dopiero w miarę wymagalności poszczególnych rat, a nie przed terminami wykonalności (tak w uchwale Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 21 grudnia 1971 r., sygn. akt III CZP 82/71, OSNCP 1972/4 poz. 65).
Stan prawny na dzień 20.02.2014 r.
