Artykuły

Nabyłem mieszkanie w spadku po wujku. Skorzystałem ze zwolnienia podatkowego  pod warunkiem, że  muszę mieszkać w tym mieszkaniu przez okres 5 lat i nie sprzedam tego mieszkania.
 Czy obecnie będąc właścicielem tego mieszkania i korzystając z tego zwolnienia podatkowego w sytuacji, w której rodzice podarują mi inne mieszkanie stracę prawo do ulgi podatkowej i czy mogę nabyć drugie mieszkanie i również skorzystać ze zwolnienia podatkowego?

Marcin

Szanowny Panie,

Jak wynika z Pana pytania w związku z nabyciem mieszkania w drodze dziedziczenia po wujku skorzystał Pan z tzw. ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.)

Ulga mieszkaniowa polega na tym, iż w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie, przez podatników wskazanych powyżej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Stosownie do przepisu art. 16 ust. 2 ustawy, aby skorzystać z ulgi mieszkaniowej koniecznym jest spełnienie dodatkowych warunków (muszą być spełnione łącznie):

1. podatnik w chwili nabycia posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa
2. podatnik nie jest właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nim przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego
3. podatnikowi nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekaże je zstępnym lub przekaże do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego
4. podatnik nie jest najemcą lokalu lub budynku lub będąc nim rozwiąże umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego
5. podatnik będzie zamieszkiwać będąc zameldowanym na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat:

• od dnia złożenia zeznania podatkowego – jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku
• od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Stosownie do art. 16 ust. 8 warunek ten uważa się za spełniony również wtedy, gdy budynek lub lokal mieszkalny (udział w budynku lub lokalu) albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (udział w takim prawie) został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania, ze względu na konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wskazują, iż nabycie np. w drodze darowizny innego lokalu mieszkalnego powoduje stratę prawa do ulgi. Podatnik straci prawo do ulgi mieszkaniowej jeżeli przestanie mieszkać w nabytym lokalu przed upływem 5 lat od chwili złożenia zeznania podatkowego lub zamieszkania w lokalu, kiedy wymelduje się z pobytu stałego w tym lokalu oraz kiedy zbędzie ten lokal (chyba, że lokal zostanie zbyty ze względu na konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego nastąpi w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Tak więc w opisanej sytuacji nabycie prawa do mieszkania w drodze darowizny od rodziców nie spowoduje utraty ulgi, pod warunkiem, że nadal będzie Pan zamieszkiwał w lokalu nabytym w spadku po wujku będąc w nim zameldowanym na stałe (do końca 5-cio letniego terminu od chwili od chwili złożenia zeznania podatkowego lub zamieszkania w lokalu.

Jeżeli rodzice dokonają na Pana rzecz darowizny mieszkania to może Pan skorzystać z innego zwolnienia podatkowego – określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie będzie Pan musiał płacić podatku od darowizny.

Jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od spadku i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

W przypadku darowizny nieruchomości obowiązek zgłoszenia nie istnieje, ponieważ jak wskazuje przepis art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Tak więc w przypadku nabycia własności mieszkania w drodze umowy darowizny zawartej z rodzicami nie zapłaci Pan podatku od tej darowizny, a jednocześnie nie straci Pan ulgi mieszkaniowej pod warunkiem dalszego zamieszkiwania i zameldowania na pobyt stały w mieszkaniu odziedziczonym po wujku (do chwili upływu 5-ciu lat od daty złożenia zeznania podatkowego lub zamieszkania w lokalu).

Stan prawny na dzień 15.08.2013 r.