Artykuły

Spowodowanie wypadku komunikacyjnego - konsekwencje prawne i cywilne

Witam, chciałam się dowiedzieć co grozi mojemu bratu za spowodowanie wypadku. Miał zderzenie z tirem w wyniku którego nikt nie zginął.W samochodzie było o dwie osoby za dużo. Najpoważniejszą ranę miała dziewczyna, pękniętą szczękę.
Nie chce ona wnosić sprawy do sądu.
Brat dobrowolnie przyznał się do spowodowania wypadku. Dodam że w chwili wypadku był trzeźwy a policja do tej pory nie zabrała mu prawa jazdy. Policja powiedziała że może dostać kuratora i karę w wysokości od 1000 zł. Nigdy nie był karany, nikt nie zginął. Brat dostał pismo od prokuratora : Postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym. Podejrzany o przestępstwo z art.177 § 1kpk na podstawie art.291,292 i 293 § 1kpk. Jest tam napisane: zajęcie ruchomości - w postaci pieniędzy w kwocie 600 zł. Czy to jest to co wpłacił na policji czy to dodatkowe pieniądze?
Moje pytania do was to:

  1. Czy może dostać kuratora? I jakie będą tego konsekwencje?
  2. Czy poszkodowany może żądać odszkodowania jeśli jest nieletni a wypadek miał miejsce ok 3 nad ranem 50 km od miejsca zamieszkania i nie miał zapiętych pasów? Czy rodzice nie ponoszą za niego odpowiedzialności?

 

Monika

 

 


 

 

Szanowna Pani,



Pani brat jest podejrzany o popełnienie przestępstwa z art. 177 § 1 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi, że kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1,  podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.  


Kwalifikacja czynu Pani brata wskazuje, że dziewczyna, która doznała najpoważniejszych obrażeń doznała naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego powyżej 7 dni, a wypadek nie wiązał się dla niej z pozbawieniem jej wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia i nie spowodował innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.
Są to właśnie obrażenia ciała określone w art. 157 § 1 KK.


Proszę zwrócić uwagę, że za przestępstwo określone w art. 177 KK grozi wyłącznie kara pozbawienia wolności.


Określenie przez policję, że Pani brat może „dostać kuratora” oznacza, że Pani brat zostanie skazany na karę pozbawienia wolności, a sąd jednocześnie zawiesi wykonanie tej kary na okres próby,  a w okresie próby Pani brat zostanie poddany dozorowi ze strony kuratora.
W okresie próby skazany podlega nadzorowi ze strony kuratora i właśnie dlatego w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania wiele osób używa skrótu, że skazany „ma kuratora”.


Zawieszenie kary pozbawiania wolności odbywa się na podstawie art. 69 § 1 KK, który wskazuje, że sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. 
Wedle § 2 art. 69 KK, zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. 


Jako, że Pani brat nie popełnił wcześniej żadnego przestępstwa, jest jak się domyślam osobą młodą, przyznał się do spowodowania wypadku to można się spodziewać, że zostanie skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.


W przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności, stosownie do art. 70 § 1 KK, zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi od 2 do 5 lat.


Zgodnie z art. 73 § 1 KK, zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może w okresie próby oddać skazanego pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.


Powyższy przepis jest właśnie podstawą ustanowienia dla skazanego dozoru kuratora. Sądy, w przypadku warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności najczęściej korzystają z tej możliwości i ustanawiają dozór kuratora.


Prócz ustanowienia dozoru kuratora sąd ma możliwość (daje mu ją art. 72 § 1 KK) nałożenia na skazanego określonych obowiązków, takich jak: 

  1. informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, 
  2. przeproszenie pokrzywdzonego, 
  3. wykonywanie ciążącego na skazanym obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby, 
  4. wykonywanie pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu, 
  5. powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających, 
  6. poddanie się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym,
  7. uczestnictwo w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
  8. powstrzymanie się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, 
  9. powstrzymanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
  10. opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
  11. inne stosowne postępowanie w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa. 


Oczywiście powyższe obowiązki zostają nałożone adekwatnie do popełnionego przestępstwa. Myślę, że w przypadku Pani brata w grę wchodzą informowanie sądu lub kuratora o przebiegu próby i przeproszenie pokrzywdzonych.


Kurator sprawuje dozór nad skazanym w okresie próby. Dozór ten wykonuje się w miejscu pobytu stałego skazanego.
Jak wskazują przepisu prawa, skazany jest obowiązany stawić się na wezwanie sądu lub kuratora sądowego i udzielać wyjaśnień co do przebiegu dozoru i wykonywania nałożonych na niego obowiązków, bez zgody sądu nie zmieniać miejsca stałego pobytu, umożliwić kuratorowi wejście do mieszkania oraz informować go o zmianie miejsca zatrudnienia.


Jeżeli Pani brat zostanie oddany pod dozór kuratora może się spotkać z kuratorem zawodowym lub/i społecznym. Zadaniem kuratora sądowego jest pomoc w readaptacji społecznej skazanego. Kontrola ścisłego wykonywania przez skazanego nałożonych na niego obowiązków i poleceń ma na celu wychowawcze oddziaływanie i zapobieganie powrotowi do przestępstwa. 


Kurator sądowy, któremu powierzono dozór nad skazanym, powinien nawiązać z nim bezzwłocznie kontakt i poinformować go o jego obowiązkach i uprawnieniach. Kurator sądowy obowiązany jest do składania sądowi okresowych sprawozdań z przebiegu dozoru, w szczególności ma obowiązek bezzwłocznego powiadomienia sądu o popełnieniu przez skazanego przestępstwa lub o innym rażącym naruszeniu przez niego porządku prawnego. 
Sądowy kurator zawodowy organizuje i prowadzi działania mające na celu pomoc skazanemu w społecznej readaptacji i zapobieżenie jego powrotowi do przestępstwa, a także polegające na kontroli przestrzegania przez skazanego nałożonych obowiązków ustanowionych przez sąd lub związanych z dozorem; sądowy kurator zawodowy kieruje pracą sądowych kuratorów społecznych oraz osób godnych zaufania wykonujących dozór. 


Pani brat nie powinien obawiać się kuratora. Jeżeli jednak dozór zostanie ustanowiony to powinien pamiętać, aby z nim współpracować – stawiać się na wezwania, wpuszczać do mieszkania, informować o dłuższych wyjazdach, itp.
Pani brat nie wydaje się być osobą zdemoralizowaną dlatego zapewne nie będzie miał częstego kontaktu z kuratorem.
Warto współpracować z kuratorem, bo ma on możliwość wnioskowania do sądu o wykonanie kary pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono.


Mimo, że przepis art. 177 KK nie przewiduje orzeczenia za to przestępstwo kary grzywny, Pani brat musi się liczyć z tym, że kara grzywny zostanie na niego nałożona.
Jak bowiem wskazuje art. 71 § 1 KK, zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 270 stawek dziennych, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe; zawieszając wykonanie kary ograniczenia wolności, sąd może orzec grzywnę w wysokości do 135 stawek dziennych. 
Stąd zapewne zabezpieczenie pieniędzy.


Nie zabrano Pani bratu prawa jazdy. Zabrano by go gdyby Pani brat kierował pojazdem pod wpływem alkoholu.
Brat może mieć jednak nałożony nań zakaz prowadzenia pojazdów. Jak bowiem wskazuje art.  42 § 1 KK, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji.  
Jeżeli sąd orzeknie wobec brata środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych to będzie musiał oddać prawo jazdy do starostwa.
Nie jest jednak powiedziane, że brat ten zakaz otrzyma. W przypadku Pani brata zakaz ten jest orzekany fakultatywnie.


W sprawie karnej zapewne zaproponuje się Pani bratu dobrowolne poddanie się karze. Art. 335 § 1 Kodeksu postępowania karnego wskazuje, że prokurator może umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za występek zagrożony karą nieprzekraczającą 10 lat pozbawienia wolności bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte.
Zapewne prowadzący postępowanie będą chcieli uzgodnić z Pani bratem karę jakiej miałby się on poddać. Jak wynika z Pani pytania okoliczności przestępstwa są jasne i nie budzą wątpliwości, Pani brat przyznał się do winy.


Jeżeli chodzi o odszkodowanie z tytułu wyrządzonej przez Pani brata szkody, to każdy z pokrzywdzonych może wystąpić przeciwko bratu z roszczeniami odszkodowawczymi (również kierowca TIR-a).


Odpowiedzialność Pani brata opierać się będzie na art. 415 Kodeksu cywilnego, który mówi, iż kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.


Bez wątpienia Pani brat, który spowodował wypadek jest odpowiedzialny za powstałe w jego wyniku szkody.


O odszkodowanie może ubiegać się także pasażer pojazdu sprawcy wypadku. Tylko w sytuacji, w której pasażer aktywnie przyczynił się do spowodowania wypadku jego roszczenie będzie bezpodstawne.  Odszkodowanie dla pasażera pojazdu sprawcy wypadku przysługuje (o ile oczywiście poniósł on szkodę) na takich samych zasadach co odszkodowanie dla innych pokrzywdzonych (właściciela innego pojazdu, jego kierowcy i pasażerom.


Jak wskazuje art. 444 § 1 KC, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.  
Wedle § 2 art. 444 KC, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. 


Art. 445 § 1 wskazuje z kolei, iż w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. 


Okoliczności takie jak niezapięcie pasów bezpieczeństwa mogą mieć wpływ na wysokość ustalonego odszkodowania. Niezastosowanie się do zasad bezpieczeństwa poprzez niezapięcie pasów bezpieczeństwa może skutkować pomniejszeniem wypłaconego odszkodowania.
To, że z Pani bratem jechała osoba małoletnia nie oznacza, że ta osoba, jeżeli została poszkodowana nie może ubiegać się o odszkodowanie.
Rodzice mogą ponosić odpowiedzialność za brak nadzoru nad małoletnim (w przypadku jeżeli on wyrządzi szkodę).


Jak wynika z orzecznictwa sądowego odpowiedzialny za szkodę, nie może na podstawie art. 362 kc żądać zmniejszenia odszkodowania należnego małoletniemu dziecku na tej podstawie, że szkoda pozostaje w związku przyczynowym z zawinieniem rodziców poszkodowanego wyrażającym się w braku należytego nadzoru. Przepis art. 362 kc dotyczy bowiem zachowania się poszkodowanego, a nie innych osób (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1983 r. I CR 33/83 OSNCP 1983/12 poz. 196).
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 kwietnia 1991 r., sygn. akt I ACr 26/91 (LexPolonica nr 302959) wskazano, że zachowanie się rodziców małoletniej osoby poszkodowanej nie może uzasadniać zmniejszenia odszkodowania na podstawie art. 362 kc.
Tak więc trudno będzie żądać zmniejszenia odszkodowania należnego nieletniemu ze względu na brak nadzoru ze strony rodziców.


Proszę jednak pamiętać, że każdy samochód powinien być ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej. To ubezpieczyciel, w którym została wykupiona polisa OC przejmuje odpowiedzialność za szkodę spowodowaną wypadkiem komunikacyjnym.
To ubezpieczyciel rozpatrujący sprawę będzie określał czy inne osoby i w jakim stopniu przyczyniły się do powstania szkody. Regułą jest, że niezapięcie pasów bezpieczeństwa wiąże się ze zmniejszeniem wypłacanego odszkodowania.


W sprawie wskazać należy, że zakład ubezpieczeń ma prawo dochodzić od sprawy wypadku zwrotu wypłaconego poszkodowanym odszkodowania, jeżeli kierujący: 

  1. wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii
  2. wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa
  3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa
  4. zbiegł z miejsca zdarzenia

Z Pani pytania nie wynika jednak, aby brat musiał się obawiać tego, że zakład ubezpieczeń będzie dochodził od niego zwrotu wypłaconych odszkodowań.

 


Stan prawny na dzień 29.06.2013 r.





  • Data2013-01-15
  • AutorŁukasz Obrał

Zadaj pytanie prawnikowi

regulamin
Jeśli chcesz dodać więcej załączników wyślij e-mail na kontakt@prawo-porady.pl