Artykuły

Przywrócenie terminu w postępowaniu administracyjnym

Kodeks postępowania administracyjnego precyzyjnie reguluje kwestię terminów, przewidując negatywne konsekwencje ich niezachowania przez strony postępowania, a także inne osoby biorące w nim udział. Poniższe rozważania dotyczyć będą tych pierwszych podmiotów.


Typowy przykład uchybienia terminu stanowić będzie niezłożenie odwołania od decyzji administracyjnej, wydanej przez organ pierwszej instancji, w ciągu czternastu dni od daty jej doręczenia lub ogłoszenia - w jakiejkolwiek z dopuszczalnych form, tzn. ani osobiście w siedzibie organu administracji publicznej, ani poprzez wysłanie w jeden ze sposobów przewidzianych w art. 57 § 5 KPA.


Wniesienie odwołania choćby jeden dzień po upływie wskazanego wyżej terminu oznacza, iż pismo tej treści co do zasady nie może wywołać oczekiwanych przez osobę je składającą skutków prawnych. Zgodnie z art. 134 KPA, postanowienie stwierdzające niedopuszczalność odwołania wydaje wówczas organ drugiej instancji i jest ono ostateczne.


W podanym przykładzie strona posiada jednakże prawo do podjęcia działań, które umożliwią uznanie odwołania za wniesione skutecznie i rozpatrzenie go. Aby do tego doszło, konieczne jest spełnienie przez osobę zainteresowaną następujących przesłanek, wyrażonych w art. 58 § 1 i 2 KPA:

  1. uprawdopodobnienie, że uchybienie terminu nie było zawinione;
  2. wniesienie prośby o przywrócenie terminu;
  3. dochowanie 7-dniowego terminu na wniesienie prośby, liczonego od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu;
  4. jednoczesne dopełnienie czynności, dla której określony był termin;


W przypadku złożenia odwołania od decyzji po wymaganym terminie, oprócz uprawdopodobnienia braku swojej winy w tym zaniechaniu (np. pobyt w szpitalu, pilny wyjazd), strona musi wnioskować zatem o przywrócenie terminu do wniesienia tego odwołania. Zgodnie z przyjętymi w orzecznictwie (m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego Oddział Zamiejscowy w Lublinie z dnia 8 lipca 1998 r., sygn. akt I SA/Lu 727/97) regułami, pojęcie „uprawdopodobnienie” nie oznacza potrzeby udowodnienia określonych faktów, lecz wymaga od osoby zainteresowanej wykazania, że działała z należytą starannością, jednakże dopełnienie czynności w terminie stało się niemożliwe z powodu trudnej do przezwyciężenia przeszkody, niezależnej od osoby zainteresowanej. Istotne jest, aby takie pismo (KPA określa je jako „prośba”, lecz posiada ono wszelkie cechy wniosku) zostało wysłane do organu administracji publicznej najpóźniej w ciągu siedmiu dni od chwili zakończenia sytuacji, która uniemożliwiła złożenie odwołania w przewidzianym przez przepisy terminie. Warunek niezbędny stanowi także przesłanie równocześnie - wraz z prośbą - odwołania od decyzji organu pierwszej instancji.


Zasadne jest podkreślić raz jeszcze, iż wszystkie z omówionych przesłanek muszą być spełnione łącznie. Jako przykład ugruntowujący ten pogląd można podać tezę wyrażoną przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 lutego 2009 r. (sygn. akt VII SA/Wa 958/08) - przywrócenie terminu z urzędu bez złożenia stosownej prośby przez osobę zainteresowaną nie jest możliwe, a „sam fakt dokonania określonej czynności po terminie nie może być podstawą do domniemania, że osoba zainteresowana składa wniosek o przywrócenie terminu”.


Jeżeli natomiast strona w treści odwołania zamieściła prośbę o przywrócenie terminu do jego wniesienia, według poglądów orzecznictwa jest to jak najbardziej właściwe zachowanie, gdyż „(...) zobowiązuje organ odwoławczy do rozpatrzenia w pierwszej kolejności tej prośby w trybie i na zasadach określonych w art. 58 i 59 kpa. Od rozstrzygnięcia, bowiem tej wstępnej kwestii zależeć będą dalsze losy odwołania, a w szczególności to, czy odwołanie to będzie rozpatrywane merytorycznie, czy tez postępowanie odwoławcze zostanie zakończone postanowieniem, o jakim mowa w art. 134 kpa, tj stwierdzeniem, że wniesione zostało z uchybieniem terminu.” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 marca 2010 r., sygn. akt IV SA/Po 1015/09).


Dodać należy, iż stosownie do art. 58 § 3 KPA, niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia prośby wskazanej w art. 58 § 2 zd. 1 KPA.


W myśl art. 59 § 1 KPA, o przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej, zaś na wydane postanowienie o odmowie przywrócenia terminu, osoba zainteresowana ma prawo złożyć zażalenie. Jednakże art. 59 § 2 KPA stanowi ważny wyjątek od ww. przepisu, odnosząc się wprost do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia. W takim przypadku postanowienie wydaje organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia - czyli organ drugiej instancji - i ma ono charakter ostateczny. Treść art. 59 § 2 KPA koresponduje zatem z przytoczonym powyżej art. 134 KPA.


Przekładając brzmienie omawianych przepisów na praktyczną sytuację - jeżeli organ rozpatrujący prośbę strony o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji nie przychyli się do niej, tejże stronie nie służy już uprawnienie do zaskarżenia postanowienia w administracyjnym toku instancji. Wówczas istnieje jednakże możliwość złożenia skargi na postanowienie do właściwego miejscowo wojewódzkiego sądu administracyjnego, na podstawie art. 3 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).


Na zakończenie rozważań warto zauważyć, iż przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia, jednak wyłącznie na żądanie strony. Zasadę taką ustanawia art. 60 KPA.

 


Stan prawny na dzień 10.01.2015 r.





  • Data2015-01-20
  • AutorPaweł Mirski

Zadaj pytanie prawnikowi

regulamin
Jeśli chcesz dodać więcej załączników wyślij e-mail na kontakt@prawo-porady.pl