Artykuły

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie - brak świadectwa lekarskiego

Złożyłam wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite mojej siostry. Nie byłam w stanie uzyskać zaświadczenia lekarskiego.
Do wniosku dołączyłam natomiast takie dowody jak umowy o pożyczki, które podpisała moja siostra nie mając świadomości ich skutków, opinie biegłych z postępowań karnych (siostra była oskarżona o kradzieże w sklepach – uznano, że była niepoczytalna).
Mimo złożenia dokumentów, które świadczą o tym, że moja siostra nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem sąd wezwał mnie do przedstawienia świadectwa lekarskiego o stanie psychicznym siostry.
Nie jestem w stanie uzyskać takiego świadectwa.
Czy sąd może mnie wzywać do przedłożenia takiego dokumentu i co się stanie jeżeli nie przedłożę go w terminie wyznaczonym przez sąd.

 

Iza

 

 


 

 

Szanowna Pani,

 

Sąd może od Pani, jako wnioskodawczyni w sprawie o ubezwłasnowolnienie, aby przedłożyła Pani świadectwo lekarskie o stanie psychicznym osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona.
Jak bowiem wskazuje, art. 552 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli według wniosku ubezwłasnowolnienie ma być orzeczone z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd przed zarządzeniem doręczenia wniosku zażąda, w wyznaczonym terminie, przedstawienia świadectwa lekarskiego wydanego przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, lub opinii psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej tej osoby. Jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu pijaństwa, sąd żąda także przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu narkomanii - zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień. 

 

Stosownie do § 2 art. 552 KPC, sąd odrzuca wniosek o ubezwłasnowolnienie, jeżeli treść wniosku lub dołączone do wniosku dokumenty nie uprawdopodobniają istnienia choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub występowania innego rodzaju zaburzeń psychicznych osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie albo w razie niezłożenia żądanego świadectwa, opinii lub zaświadczenia, chyba że złożenie takich dokumentów nie jest możliwe.

 

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady niezłożeni żądanego przez sąd świadectwa lekarskiego powinno skutkować odrzuceniem przez sąd wniosku o ubezwłasnowolnienie.

 

Jednak sąd może rozpatrzyć wniosek o ubezwłasnowolnienie mimo tego, że po wezwaniu wnioskodawca nie przedłożył stosownego świadectwa lekarza psychiatry.
Stanie się tak jeżeli wykaże Pani, że zadośćuczynienie wezwaniu sądu czyli złożenie świadectwa lekarskiego nie jest możliwe. Wskazuje na to właśnie przepis art. 552 § 2 KPC.

 

Jeżeli zatem nie jest Pani w stanie uzyskać świadectwa lekarskiego o stanie psychicznym swojej siostry to polecałbym, w terminie do złożenia tego świadectwa jaki został zakreślony przez sąd w wezwaniu, złożyć w sądzie pismo, w którym wskaże Pani okoliczności, które powodują, że nie jest Pani w stanie przedłożyć świadectwa lekarskiego z jednoczesnym wnioskiem o rozpatrzenie wniosku o ubezwłasnowolnienie.
W piśmie tym warto wskazać inne niż świadectwo lekarskie okoliczności i dowody uprawdopodobniające, że wniosek nie jest bezpodstawny. Część tych dowodów – np. umowy, które zawarła Pani siostra i opinie biegłych są już dołączone do wniosku.
Dodatkowo można wskazać świadków na okoliczność tego, że Pani siostra nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem.

 

Przedkładając sądowi dowody uprawdopodobniające zastosowanie ubezwłasnowolnienia sąd może rozpatrzyć wniosek nawet bez świadectwa lekarskiego.

 

To, że sąd może rozpatrzyć wniosek o ubezwłasnowolnienie nawet jeżeli świadectwo lekarskie nie zostanie na żądanie sądu przedłożone znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie sądowym.

I tak, postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 27 marca 1986 r., sygn. akt I CZ 137/85 (OSNCP 1987/4 poz. 64) wskazuje, że niezłożenie przez wnioskodawcę w zakreślonym terminie żądanego przez sąd zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej, uprawdopodobniającego pijaństwo osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, powinno powodować odrzucenie wniosku o ubezwłasnowolnienie na podstawie art. 552 § 2 kpc. Jednakże odrzucenie wniosku nie jest uzasadnione pomimo niezłożenia wymienionego zaświadczenia, gdy pijaństwo, z powodu którego ma nastąpić ubezwłasnowolnienie, jest uprawdopodobnione w inny sposób, w szczególności wynika z akt toczącej się przed sądem sprawy o zastosowanie wobec osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.

 

Natomiast w innym orzeczeniu - postanowieniu Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 18 listopada 1969 r., sygn. akt II CR 487/69 (LexPolonica nr 322672) wskazano, że przeprowadzenie badania sądowo lekarskiego dla ustalenia stanu zdrowia psychicznego osoby w postępowaniu o jej ubezwłasnowolnienie powinno być dokonane dopiero wtedy, gdy zostanie uprawdopodobnione istnienie u tej osoby choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego. W szczególności uprawdopodobnienie takie może nastąpić, przez złożenie świadectwa lekarskiego (art. 552 kpc). W razie niemożliwości złożenia takiego świadectwa np. jeżeli osoba której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie chce się poddać badaniu lekarskiemu, uprawdopodobnienie może być oparte na innych danych np. na podstawie zeznań świadków.

 

 

Stan prawny na dzień 1 lipca 2013 r.





  • Data2013-07-03
  • AutorŁukasz Obrał

Zadaj pytanie prawnikowi

regulamin
Jeśli chcesz dodać więcej załączników wyślij e-mail na kontakt@prawo-porady.pl