Jestem osobą niepełnosprawną. Oczekuję na umieszczenie bez mojej zgody w domu opieki społecznej. Posiadam niewielki dochód z renty inwalidzkiej. Posiadam mieszkanie własnościowe spółdzielcze. Zamierzam sprzedać to mieszkanie, którego wartość to 140000 zł i wynajmować mniejsze do czasu umieszczenia mnie w DPS.
Czy po przyjęciu mnie do domu opieki społecznej będzie zsumowany mój dochód tj. renta i co mi jeszcze pozostanie za sprzedane mieszkanie?
Igor
Szanowny Panie,
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do, jak wskazuje, art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustalany jest przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) albo starostę albo marszałka województwa, w zależności od tego czy dom pomocy społecznej ma zasięg gminy, powiatowy czy regionalny (art. 60 ust. 2 ustawy).
Jak wskazuje art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:
- mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka
- małżonek, zstępni przed wstępnymi
- gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej
- przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
Tak więc Pan jako mieszkaniec domu pomocy społecznej ponosi odpłatność w pierwszej kolejności.
Zgodnie z przepisem art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy mieszkaniec domu wnosi opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej w wysokości nie większej niż 70 % swojego dochodu.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 stycznia 2011 r., sygn. akt. I OSK 1507/10 wskazał, że chociaż sposób wyliczenia kryterium dochodowego warunkującego otrzymanie pomocy znajduje się w przepisach określających uprawnienia do świadczeń pieniężnych, nie oznacza to, że organy nie mogą ich zastosować do ustalenia uprawnień do świadczeń niepieniężnych takich jak pobyt w domu pomocy społecznej.
Jak wskazuje art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
- miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych
- składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach
- kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób
Art. 8 ust. 11 ustawy wskazuje, iż w przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty:
- kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej
- kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie
- kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony.
Sprzedaż mieszkania wiąże się z uzyskaniem dochodu przekraczającego pięciokrotność kryterium dochodowego. Z tego powodu dochód ze sprzedaży mieszkania może być uwzględniany przy ustalaniu wysokości odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej.
Jeżeli więc sprzeda Pan mieszkanie za 140000 zł to kwotę tą należy podzielić przez 12 miesięcy (11666,67 zł) i ten iloraz należy uwzględnić jako dochód razem z Pana rentą, w poszczególnych miesiącach od chwili wypłacenia dochodu.
Sam fakt posiadania przez mieszkańca mieszkania czy oszczędności nie jest równoznaczny z posiadaniem dochodu. Dochodem będzie wyłącznie cena uzyskana ze sprzedaży mieszkania.
W Pana przypadku jako, że w domu pomocy społecznej zostanie Pan umieszczony bez Pana zgody, na podstawie orzeczenia sądu powstaje problem z sytuacją w której zbycia mieszkania dokona Pan jeszcze przed umieszczeniem Pana w domu pomocy społecznej. Przepisy mówią, iż w przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy. Problem polega na tym, iż Pan nie składał wniosku o umieszczenie Pana w domu pomocy społecznej.
Moim zdaniem data uprawomocnienia się wydanego przez sąd postanowienia o umieszczeniu Pana w domu pomocy społecznego będzie zastępowała datę złożenia przez Pana wniosku o dom pomocy społecznej. Orzeczenie sądu zastępuje bowiem w tym względzie Pana zgodę.
Jako, że ta kwestia nie jest w ogóle rozwiązana przez przepisy prawa zapewne będzie się można spotkać z interpretacjami odmiennymi od mojej. Poszukiwałem odpowiednich orzeczeń sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale mimo starań nie znalazłem takiego, który rozstrzygnąć mógłby tą problematyczną kwestię.
Tak więc jeżeli sprzeda Pan mieszkanie w okresie 12 miesięcy przed wydaniem orzeczenia przez sąd to wówczas kwotę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania będzie się rozliczało w równych częściach przez 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony, a więc od chwili zapłaty Panu ceny mieszkania.
Jeżeli od sprzedaży mieszkania do umieszczenia Pana w domu pomocy społecznej upłynie 12 miesięcy to będzie Pan ponosił odpłatność do wysokości 70% Pana renty. Fakt posiadania pozostałej kwoty ze sprzedaży mieszkania nie będzie miał znaczenia dla ustalenia Pana dochodu, a tym samym do wysokości ponoszonej odpłatności.
Stan prawny na dzień 18.09.2013 r.
