Mam problem z długami mojego wujka – brata ojca.
Brat ojca zmarł pięć miesięcy temu. Z tego co wiem to miał same długi i z tego względu jego dzieci najprawdopodobniej odrzuciły spadek po nim.
Wiem, że w takiej sytuacji to ja dziedziczę jako syn mojego nieżyjącego ojca – brata spadkodawcy (moi dziadkowie nie żyją).
Obawiam się, że nie dowiem się przed upływem 6 miesięcy od śmierci wujka o tym, że jego dzieci odrzuciły spadek i że mój termin do odrzucenia spadku minie. Czy powinienem składać już oświadczenie o odrzuceniu spadku, nawet jeżeli nie wiem czy takie oświadczenie złożyły dzieci zadłużonego wujka?
Michał
Szanowny Panie,
Stosownie do art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Biorąc pod uwagę powyższy przepis należy wskazać, iż nie jest tak, że termin do złożenia oświadczenia co do spadku biegnie dla wszystkich potencjalnych spadkobierców ustawowych lub testamentowych od chwili śmierci spadkodawcy.
Termin ten zaczyna biec dla każdego z potencjalnych spadkobierców od chwili w której spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku.
Dla spadkobierców ustawowych dziedziczących w pierwszej kolejności chwilą dowiedzenia się o tytule swojego powołania jest zazwyczaj chwila dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Dla spadkobierców branych pod uwagę w dalszej kolejności, chwilą dowiedzenia się o tytule powołania do spadku będzie chwila, w której dowiedzieli się oni o odrzuceniu spadku przez spadkobierców branych pod uwagę w pierwszej kolejności.
W Pana sytuacji początek biegu terminu do odrzucenia przez Pana spadku po stryju rozpocznie się w chwili, w której dowie się Pan o tym, że dzieci spadkodawcy (a więc osoby, które według ustawy są brane pod uwagę jako spadkobiercy w pierwszej kolejności) odrzuciły spadek.
Jeżeli dzieci stryja złożą oświadczenia o odrzuceniu spadku po swoim ojcu to się Pan o tym z pewnością dowie.
Jak wskazuje bowiem art. 641 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, oświadczenie powinno również zawierać wymienienie wszelkich wiadomych składającemu oświadczenie osób należących do kręgu spadkobierców ustawowych, jak również wszelkich testamentów, chociażby składający oświadczenie uważał je za nieważne, oraz danych dotyczących treści i miejsca przechowania testamentów.
Z kolei, stosownie do art. 643 KPC, o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności.
Jeżeli więc Pana kuzynostwo odrzuci spadek po swoim ojcu, a Pana stryju to sąd prześle Panu zawiadomienie o tym fakcie.
Stanie się tak nawet jeżeli oświadczenia o odrzuceniu spadku zostaną złożone u notariusza.
Art. 640 § 1 KPC wskazuje, iż oświadczenie o prostym przyjęciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku.
Jeżeli zatem oświadczenia o odrzuceniu spadku zostaną złożone w sądzie lub przed notariuszem to zostaną one przesłane do sądu spadku (sądu ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy), a ten zawiadomi Pana o odrzuceniu spadku przez spadkobierców branych pod uwagę w pierwszej kolejności.
Oczywiście może się zdarzyć, że dzieci Pana stryja zatają w składanych oświadczeniach o odrzuceniu spadku Pana istnienie czym naruszą art. 641 § 2 KPC.
W takiej sytuacji sąd spadku nie powiadomi Pana o odrzuceniu spadku przez dzieci stryja.
W takiej sytuacji sześciomiesięczny termin w jakim będzie Pan mógł odrzucić spadek po stryju nadal zacznie biec od chwili, w której dowie się Pan o powołaniu do spadku w inny sposób niż z zawiadomienia sądu.
Stan prawny na dzień 29.02.2012 r.
