Zmarł mój dziadek. Babcia zmarła przed nim. Miał troje dzieci.
Przed śmiercią dziadek sporządził testament, w którym do całości spadku, po połowie, powołał moją dwoje dzieci – moją mamę i wujka. Pominął w testamencie jednego syna.
Moja mama zmarła przed dziadkiem. Tak więc żyje tylko jedna z osób wskazanych w testamencie. Czy to prawda, że w takiej sytuacji wszystko dziedziczy mój wujek?
Karol
Szanowny Panie,
W sytuacji opisanej w pytaniu zastosowanie będzie miał przepis art. 926 Kodeksu cywilnego.
§ 1 tego artykułu wskazuje, iż powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Stosownie do § 2 art. 926 KC, dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Art. 926 § 3 KC mówi, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, dziedziczenie ustawowe co do części spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał do tej części spadkobiercy albo gdy którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Wydawać by się mogło, że jako, że jeden ze spadkobierców testamentowych powołany do 1/2 spadku nie może być spadkobiercą, ponieważ w chwili śmierci dziadka nie żył, to do tej części spadku następować będzie dziedziczenie ustawowe.
Niestety nie jest tak do końca. Należy bowiem w sprawie uwzględnić instytucję przyrostu.
Zgodnie z art. 965 KC, jeżeli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych, a jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów (przyrost).
Jeżeli dziadek nie wyeliminował w testamencie instytucji przyrostu np. oświadczając w nim, że gdyby któryś z ustanowionych spadkobierców testamentowych nie mógł lub nie chciał dziedziczyć jego cześć ma przypaść spadkobiercom ustawowym) to wówczas cały spadek po nim, stosownie do art. 965 KC, odziedziczy jego syn.
Instytucja przyrostu nie ma zastosowania również wówczas gdy testator zastosuje w testamencie instytucję podstawienia.
Ta instytucja prawa spadkowego określona jest w art. 963 KC zgodnie z którym, można powołać spadkobiercę testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (podstawienie).
Stan prawny na dzień 26.06.2012 r.
