Kupiłem sterydy przez internet. Czy zakup sterydów przez internet (aptecznych i tzw. undergroundowych – niezarejestrowanych) i ich posiadanie jest zabronione?
Krzysiek
Szanowny Panie!
Obrót produktami leczniczymi na terenie Polski reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271 ze zm.).
Zgodnie z tą ustawą produktem leczniczym jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.
Produktem leczniczym weterynaryjnym jest natomiast produkt leczniczy stosowany wyłącznie u zwierząt.
Sterydy anaboliczne najczęściej są produktami leczniczymi.
Ustawa Prawo farmakologiczne przewiduje sankcje karne związane z nielegalnym (w sensie niezgodnym z tą ustawą) obrotem sterydami anabolicznymi.
Art. 124 wskazuje, że kto wprowadza do obrotu lub przechowuje w celu wprowadzenia do obrotu produkt leczniczy, nie posiadając pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Mając na względzie powyższy przepis należy wskazać, że wprowadzenie sterydów do obrotu bez pozwolenia (czyli generalnie poza siecią aptek) jest karalne.
Posiadanie samo w sobie nie jest karalne. Tylko wówczas kiedy osoba przechowuje sterydy w celu wprowadzenia do obrotu takie produkty lecznicze może podlegać karze. Aby kogoś uznać winnym popełnienia tego czynu należy udowodnić mu, że nie tylko przechowuje takie środki ale także ma zamiar ich wprowadzenia do obrotu. Dla organów ścigania udowodnienie zamiaru wprowadzenia do obrotu może być trudne. Oczywiście jeżeli istnieją przesłanki uznania, że osoba zamierza wprowadzić do obrotu sterydy – np. przechowuje ich dużą ilość, przygotowała jakieś opakowania, to osoba taka może podlegać odpowiedzialności karnej.
Ustawa wskazuje także, że karalne jest wprowadzanie do obrotu lub stosuje niewpisane do Rejestru Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkty lecznicze weterynaryjne, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (z tego się zorientowałem czasami używane są przez ludzi sterydy przeznaczone dla zwierząt).
Art. 125 ustawy wskazuje, że kto bez wymaganego zezwolenia podejmuje działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub importu produktu leczniczego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jeżeli ktoś sprowadza z zagranicy produkty lecznicze (niezależnie od tego czy są to leki oficjalne czy undery) to podlega odpowiedzialności karnej, ale pod warunkiem, że czyni to w ramach działalności gospodarczej.
Działalność gospodarczą można zdefiniować jako zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także jako działalność zawodowa, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły (tak ustawa o swobodzie działalności gospodarczej).
Aby uznać, że ktoś prowadzi działalność gospodarczą nie można się opierać na tym czy dana osoba zarejestrowała swoją działalność. Każda działalność zarobkowa prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły jest działalnością gospodarczą.
Ustawa wprowadza odpowiedzialność karną także za inne czyny ale nie mają one związku z kupowaniem produktów leczniczych przez osoby fizyczne.
Mając na względzie powyższe należy wskazać, że zakup sterydów (niezależnie od tego czy są to sterydy apteczne czy undery) przez Internet, na własne potrzeby (a nie w celu np. odsprzedaży) nie jest działaniem przestępczym. Podobnie posiadanie takich środków na własne potrzeby nie jest karalne.
Natomiast karalne jest wprowadzanie w obrót (niezależnie od tego czy są to „legalne” leki czy undery) i dotyczyć to może małej ilości produktów leczniczych.
Z tym, że ustawa nie definiuje czym jest „wprowadzenie do obrotu”. Można się spierać czy mowa tu o np. sprzedaży nawet niewielkiej ilości środków farmakologicznych.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 2005 r., sygn. akt I KZP 29/05, „wprowadzeniem do obrotu handlowego” w rozumieniu art. 12 pkt 3 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych jest przekazanie przez producenta lub importera po raz pierwszy do obrotu handlowego wyrobów tytoniowych, o których mowa w tej ustawie.
Natomiast według ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wprowadzenie do obrotu to wszelkie udostępnienie osobom trzecim odpłatnie lub nieodpłatnie.
Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że jeżeli dana ustawa nie definiuje czym jest „wprowadzenie do obrotu” to należy stosować definicję zgodnie, z którą poprzez wprowadzenie do obrotu towarów należy rozumieć tylko ich przekazanie przez producenta lub importera po raz pierwszy. W tym zakresie zdarzają się także inne interpretacje.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że nabywanie i posiadanie sterydów anabolicznych nie jest karalne.
Dodam, że inne przepisy dotyczą produktów leczniczych takich jak psychotropy i środków odurzających – do nich ma zastosowanie ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (nie sądzę, żeby jakieś sterydy mogły być uznane za środki odurzające).
Stan prawny na dzień 11.02.2015 r.
