Po długim czasie, dwa dni temu, zakończyło się postępowanie o zapłatę na moją rzecz kwoty 130.000 zł tytułem zachowku. Zapadł właśnie wyrok w sądzie apelacyjnym - pozwany składał apelację, sąd ją oddalił.
Pozwany ma zapłacić mi tą kwotę – sąd w wyroku nie wskazał w jakim terminie. Wskazał tylko, że odsetki należą mi się od konkretnego dnia.
Czy mogę już egzekwować należne mi pieniądze? Do którego sądu – I czy II instancji mam złożyć wniosek o klauzulę wykonalności?
Anka
Szanowna Pani,
Orzeczenie o zapłacie na Pani rzecz kwoty zachowku jest prawomocne, skoro wydał je sąd drugiej instancji po rozpatrzeniu apelacji od wyroku. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego mówią, że orzeczenie sądu staje się prawomocne jeżeli nie przysługuje od niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia (art. 363 § 1 KPC).
Jeżeli sąd nie określił w wyroku terminu płatności zasądzonej kwoty, ani nie orzekł o rozłożeniu jej na raty to obowiązek zapłaty na Pani rzecz orzeczonej kwoty powstał z chwilą uprawomocnienia się wyroku (a więc w dniu ogłoszenia wyroku sądu apelacyjnego).
Od chwili uprawomocnienia się wyroku może zatem domagać się Pani, aby dłużnik zapłacił Pani zasądzoną kwotę.
W sprawie, przed złożeniem wniosku o egzekucję do komornika, radziłbym wezwać pisemnie dłużnika do zapłaty zasądzonej kwoty w określonym terminie. Może Pani wezwać zobowiązanego do zapłaty wyroku w następujący sposób: „Wzywam niniejszym do zapłaty na moją rzecz kwoty 130.000 zł zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w XXXXX z dnia XX.XX.XXXX r. wydanym w postępowaniu sygn. akt X C XXXX/XX i wyrokiem Sądu Apelacyjnego w XXXXX z dnia XX.XX.XXXX r. sygn. akt X ACo XXXX/XX, w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego wezwania. Brak zapłaty zasądzonej kwoty, w powyższym terminie, na moje konto bankowe nr XX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX spowoduje skierowanie przeze mnie sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, co znacznie zwiększy koszty po Pana (Pani) stronie”.
Kierowanie takiego wezwania do dłużnika, po uprawomocnieniu się wyroku sądu, nie jest konieczne – dłużnik powinien wykonać swój obowiązek określony w wyroku, niezwłocznie po jego uprawomocnieniu się. Wynika to wprost z wyroku sądowego i dłużnik o tym powinien wiedzieć (nie ma zatem potrzeby informować go o tym obowiązku). Kierowanie takiego wezwania to bardziej chęć pokazania ugodowej postawy wierzyciela i danie zobowiązanemu do zachowku jeszcze jednej szansy na zapłatę zachowku bez uciekania się do egzekucji.
Aby egzekwować należną Pani kwotę za pośrednictwem komornika musi Pani dysponować tytułem egzekucyjnym, który należy przedłożyć komornikowi wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji.
Jak wskazuje bowiem art. 776 KPC, podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
W Pani przypadku tytułem egzekucyjnym jest prawomocny wyrok sądu (art. 777 § 1 pkt 1 KPC). Obecnie, powinna Pani wystąpić do sądu o nadanie temu wyrokowi klauzuli wykonalności.
Stosownie do art. 781 § 1 KPC, tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu nadaje klauzulę wykonalności sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę, dopóki akta sprawy w sądzie tym się znajdują; nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego.
Jako, że wyrok sądu rozpatrującego apelację został wydany dwa dni temu akta sprawy znajdują się z pewnością w sądzie drugiej instancji i dlatego swój wniosek powinna Pani kierować do sądu apelacyjnego.
Akta sprawy będą znajdowały się w sądzie drugiej instancji do bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia wyroku sądu drugiej instancji (strony mogą złożyć zażalenie na postanowienie o kosztach sądowych, istnieje możliwość złożenia skargi kasacyjnej).
Jeżeli złoży Pani wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, to stosownie do art. 7811 KPC, sąd powinien go rozpoznać niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni od złożenia wniosku.
Powinna Pani pamiętać o uiszczeniu opłaty kancelaryjnej od wydania odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności. Stosownie do art. 77 ust. 1 pkt 3 z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) opłata ta wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę wydanego dokumentu.
Przed złożeniem wniosku o wydanie odpisu wyroku z klauzulą wykonalności najlepiej będzie jeżeli w sekretariacie wydziału sądu, w którym toczyło się postępowanie odwoławcze, uzyska Pani informację ile stron będzie liczył odpis wyroku (sąd wyda połączone odpisy wyroków sądów I i II instancji) i uiści Pani opłatę zgodnie z tą informacją.
Jeżeli nie uiści Pani opłaty kancelaryjnej wraz z wnioskiem sąd będzie Panią wzywał do usunięcia braku fiskalnego wniosku poprzez uiszczenie określonej opłaty, a to znacznie przedłuży proces wydawania odpisu orzeczenia z klauzulą wykonalności.
Opłaty kancelaryjnej nie musi uiszczać strona, która była w toku postępowania zwolniona z kosztów sądowych (obejmują one opłaty kancelaryjne).
Po doręczeniu Pani odpisu wyroku z klauzulą wykonalności i ewentualnie po upływie terminu wskazanego w wezwaniu do zapłaty (o ile takie wezwanie wyśle Pani dłużnikowi) może Pani złożyć wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji.
Stan prawny na dzień 29.11.2012 r.
