Jestem studentem. Z uwagi na swoją naukę (w innym niż rodzinne miasto) mieszkam w akademiku. Nie posiadam własnych dochodów i pozostaję na wyłącznym utrzymaniu rodziców (w tym - alimenty od ojca). Proszę o udzielnie mi odpowiedzi na pytanie: Czy, na okoliczność składania przez moją matkę wniosku o dodatek mieszkaniowy do MOPS-u powinienem zostać ujawniony (we wniosku) jako osoba tworząca z matką wspólne gospodarstwo domowe ?
Rafał
Szanowny Panie!
Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 966 z późn. zm.) wskazuje, że dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom uprawnionym jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku.
Jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego jest wyższy od określonego w art. 3 ust. 1, a kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku mieszkaniowego, należny dodatek mieszkaniowy obniża się o tę kwotę (art. 6 ust. 8).
Definicja gospodarstwa domowego zawarta jest w art. 4 ustawy. Przepis ten wskazuje, że przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na Pana pytanie, biorąc pod uwagę okoliczności podane w pytaniu.
To czy Pan jest członkiem gospodarstwa domowego zależy od tego czy stale zamieszkuje Pan w lokalu i czy wspólnie Pan gospodaruje z pozostałymi członkami gospodarstwa domowego.
Sam fakt studiowania w innym mieście i zamieszkiwania tam w akademiku nie może być podstawą do jednoznacznego stwierdzenia, że Pan prowadzi wspólne gospodarstwo z matką czy nie.
W sprawie należy mieć na względzie, że w przypadku studentów reguły nie tworzą oni poza swym domem rodzinnym odrębnego gospodarstwa domowego, a obowiązek zaspokajania jego potrzeb mieszkaniowych (najczęściej akademik lub stancja) i bytowych (wyżywienie) obciąża jego rodziców ze względu na obowiązek alimentacyjny, zatem związane z tym wydatki objęte są wspólnym budżetem rodzinnym.
Pobyt na studiach w innym mieście najczęściej jest pobytem czasowym a zamieszkiwanie w akademiku czy na stancji jest zamieszkiwaniem czasowym. Z kolei pobyt czasowy w innym mieście nie powoduje utratę przymiotu stałego zamieszkiwania w „rodzinnym mieście”.
Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 20 maja 2002 r., sygn. akt OPK 21/02, osoba studiująca i przebywająca poza miejscem stałego zamieszkania może być zaliczona do osób stale zamieszkujących i gospodarujących wspólnie z wnioskodawcą ubiegającym się o przyznanie dodatku mieszkaniowego w rozumieniu art. 4 ustawy o dodatkach mieszkaniowych.
W uzasadnieniu tej uchwały NSA wskazał: „Za poglądem, że przejściowy pobyt studenta poza miejscem stałego zamieszkania związany z pobieraniem nauki nie wyłącza go z grona członków gospodarstwa domowego wspólnego z wnioskodawcą wypowiedziano się także w doktrynie na tle poprzednio obowiązującej ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (W. Chróścielewski, J. Tarno: Elementy administracyjnoprawne najmu lokali mieszkalnych oraz dodatki mieszkaniowe, "Samorząd Terytorialny" 1995, nr 9, s. 62-73). To stanowisko doktryny zachowuje aktualność, gdy uwzględnić, że zmiana stanu prawnego nie wiąże się z wprowadzeniem nowej definicji gospodarstwa domowego (...). Nowa ustawa w miejsce określenia "osoby stale razem zamieszkujące" wprowadziła określenie "osoby wspólnie (...) stale zamieszkujące i gospodarujące". Należy przyjąć, że w poprzednim stanie prawnym także chodziło nie tylko o wspólne zamieszkiwanie, ale i wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, jak to zostało wyraźnie doprecyzowane w obowiązującej ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Nie powinno zaś ulegać wątpliwości, że podjęcie przez dziecko nauki w innej miejscowości i korzystanie z akademika nie musi oznaczać, że przestaje być ono członkiem wspólnego gospodarstwa domowego wraz z rodzicami.
Powyższe nie oznacza, że w każdym przypadku studenta studiującego poza dotychczasowym miejscem zamieszkania należy uznać, że nadal stale zamieszkuje on i gospodaruje razem ze swoim rodzicem. Nawet jeżeli jedynymi jego dochodami są alimenty od rodziców.
Ważne jest to gdzie jest centrum życiowe takiego studenta i czy utracił on związki z dotychczasowym miejscem stałego zamieszkiwania.
Nie bez znaczenia przy dokonywaniu ustaleń co do członków gospodarstwa domowego w postępowaniu o dodatki mieszkaniowe jest to czy student wymeldował się z pobytu stałego w lokalu rodziców – fakt stałego zameldowania w rodzinnym mieszkaniu przy zameldowaniu czasowym w akademiku jest okolicznością wskazującą na to, że student jest nadal członkiem gospodarstwa domowego osoby ubiegającej się o dodatek mieszkaniowy.
W przypadku kiedy kwestia składu gospodarstwa domowego jest wątpliwa i niejednoznaczna organ przyznający dodatek mieszkaniowy musi tą kwestię ustalić w toku postępowania dowodowego. Za dowód prócz zeznań strony ubiegającej się o dodatek mieszkaniowy, zeznań świadków (w tym członków gospodarstwa domowego), organ powinien wziąć pod uwagę także inne dowody, np. zgłaszane wnioski i poczynione ustalenia w innym postępowaniach administracyjnych (np. przy ubieganiu się o inne świadczenia).
Jeżeli student, utrzymujący się z alimentów, zrywa związki z domem rodzinnym, nie ma zamiaru stałego pobytu tam, zabiera wszystkie swoje rzeczy, nie przebywa tam jako zamieszkujący (a np. tylko gościnnie), nie ma kluczy do tego mieszkania, opuszczenie tego miejsca zostało zgłoszone administracji (np. dla celów opłat za wodę czy śmieci), a swoje centrum życiowe koncentruje w miejscowości, w której studiuje to można uznać, że nie jest członkiem gospodarstwa domowego osoby ubiegającej się o dodatek mieszkaniowy.
Stan prawny na dzień 08.02.2016 r.
